Τοπωνύμιο Άγιος Μηνάς στα Σέρβια εμφανίζεται πρώτη φορά σε κατάστιχο κεφαλικού φόρου το έτος 1677 με 7 εστίες, οι κάτοικοι είναι συντηρητές καναλιών υδροδότησης και περιοχή ανήκει στα βακούφια του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή. Το τοπωνύμιο αυτό βρίσκεται, όπως και σήμερα , πλησίον της πόλης των Σερβίων αν όχι μέσα στην πόλη νοτίως της σημερινής πόλης.
Το έτος 1689 σε κατάστιχο φόρου εμφανίζονται στον Αγιο Μηνά 7 άτομα συντηρητές καναλιών υπόχρεοι σε τακτικό κεφαλικό φόρο. Υπάρχουν όμως και άλλοι κάτοικοι πέρα από αυτούς καθώς δεν καταγράφεται ως βακούφι αλλά ως χωριό.
Εμφανίζεται ως τοπονύμιο με εκκλησία το 1677 για πρώτη φορά με συντηρητές καναλιών μόνο και μέσα σε 12 χρόνια δέχεται τα άτομα της Καστανιάς που παραιτήθηκαν το 1689 από συντηρητές και κατέβηκαν στην περιοχή του Αγίου Μηνά προκειμένου να συντηρήσουν τα κανάλια που υπήρχαν εκεί κοντά στην Εκκλησία για να αποκτήσουν ξανά τα προνόμια της φοροαπαλλαγής.
Η Καστανιά το 1676 είχε 48 εστίες συντηρητών ενώ το 1677 είχε 33 εστίες.
Το 1686 η Καστανιά είχε 33 εστίες συντηρητών ενώ το 1689 έχει 24 άτομα συντηρητές παραιτημένους από τα προνόμια.
Ταυτόχρονα
στα έτη μείωσης των συντηρητών της
Καστανιάς εμφανίζεται ο οικισμός Αγιος
Μηνάς πλησίον των Σερβίων με αυξητικούς ρυθμούς στον πληθυσμό του.
Ταυτόχρονα γεγονότα της εποχής συνδέονται με το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων στο Κάστρο (γυναικείο) το οποίο ανήκε στο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης και το Μετόχι τους στην Καστανία(ανδρικό;) όπου το 1676 ο Πατριάρχης Διονύσιος αποδίδει επιτίμια σε όσους τολμήσουν να σφετεριστούν το ακίνητα και κινητά υποστατικά του μοναστηριού ακόμη και σε αρχιερείς.
Το έτος 1904 οι Σερβιώτες στέλνουν επιστολή στη Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης να ζητήσει από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης να αρθεί το επιτίμιο που δόθηκε πριν 218 χρόνια δηλαδή το 1686 το οποίο οφείλεται κατά παράδοση στη Μονή των Αγίων Θεοδώρων και στην αδυναμία της, λόγω φτώχειας, της απόδοσης του ετήσιου μισθώματος από τη Μονή στο Πατριαρχείο το οποίο μίσθωμα συμπεριλάμβανε και 13 σηρικά (μεταξωτά ) επανωκαλυμμαύχια , ένα για τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τα υπόλοιπα για τους 12 συνοδικούς. Δηλαδή ίσως το πατριαρχείο τιμώρησε τους συντηρητές για εκκλησιαστικά περιούσιακά θέματα, χάθηκαν φορολογικά προνόμια και αναγκάστηκαν να κατεβούνε στη χαμηλότερη πλευρά του υδραγωγείου κοντά στα Σέρβια.
Επιτίμιο νέο μπορεί να μην υπήρχε αλλά στη συλλογική συνείδηση των κατοίκων των Σερβίων το 1904 μπορεί να υπήρχε κάποια αρπαγή περιουσίας. Η Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης στο γράμμα προς το Πατριαρχείο συνδύασε το επιτίμιο με γεγονότα του έτους 1745 που μπορεί να αφορούσαν τη μεταφορά της εδρας της μητρόπολης από τα Σέρβια στην Κοζάνη. Τα μοναστήρια των αγίων Θεοδώρων στο Κάστρο και το μετόχι στην Καστανιά αναφέρει ο Πατριάρχης Σωφρόνιος το 1795 “ερημώθηκαν και αφανίσθηκαν”.
Όμως ήδη μετά το 1600 αυξάνουν οι Οθωμανικές συνοικίες οι οποίες βρίσκονται εκτός του κάστρου όπως και οι χριστιανικές συνοικίες οι εντός του κάστρου μετά το 1650 αρχίζουν να κατεβαίνουν εκτός το τειχών και να δημιουργούν νέα συνοικία, το βαρόσι(που σημαίνει προάστιο) με κέντρο την επισκοπή και τον καθεδρικό ναό της Αγίας Κυριακής όπως βρίσκεται σήμερα στην πόλη. Όλα αυτά δημιούργησαν νέες ανάγκες για ύδρευση με ταυτόχρονη δημιουργία νέου δικτύου μεταφορά υδάτων εκτός της καστροπολιτείας. Για τις ανάγκες του νέου αυτού δικτύου υδάτων δημιουργήθηκε ο μαχαλάς της εκκλησίας του Αγίου Μηνά.
Η εκκλησία του αγίου Μηνά φαίνεται ότι προϋπήρχε του 1700 αλλά σήμερα δεν υπάρχει . Στη θέση της υπάρχει ένα προσκυνητάρι το οποίο κατασκεύασε ο Δημήτριος Λεπίδας αλλά πλέον της τριακονταετίας η οικογένεια του Αναστάσιου Καρδάκου κατασκεύασε ένα εκκλησάκι του Αγίου Μηνά το οποίο ανήκει την ενορία της Αγίας Κυριακής και εορτάζει κάθε χρόνο στις 11 Νοεμβρίου.
Ο Άγιος Μηνά το προσκυνητάρι και ίσως ίχνη από τους αγωγούς ύδρευσης.
Πολλά από τα παραπάνω στηρίζονται σε υποθέσεις δικές μας και ίσως να μην ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα εκτός από τα αναγραφόμενο υλικό που χρησιμοποιήσαμε από τα βιβλία :
1. ΚΟΖΑΝΗ, 600 ΧΡΟΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ του Δήμου Κοζάνης και την Εισήγηση του Δημήτριου Κ Λαμπράκη.
2. «Η επαρχία Σερβίων τον 16ο αιώνα μέσα από οθωμανικές πηγές» (Γιώργος Σαλακίδης, Κώστας Καμπουρίδης)
3. Συμβολή στην Ιστορία της Επαρχίας Σερβίων κατά την περίοδο 1350-1912 Αθανάσιου Γ. Τσαρμανίδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου