Πίνακας Σερβίων 2

Ο ίδιος ζωγράφος την ίδια εποχή ζωγραφίζει τα Σέρβια δυτικά. Η θέση που επέλεξε στο δρόμο για Κρανίδια στην πλευρά του εργοστάσιου μπετόν και του μηχανουργείου. Στην πόλη προβάλει το κέντρο και η χριστιανική συνοικία Ζευγαλατία.

Διακρίνονται :

ο γυμνός από δέντρα λόφος του Κάστρου με τους πύργους της ακρόπολης (1)

ο Αγιάννη(2)

οι Αγίοι Αναργρύροι(3)

ο άγιος Κωνσταντίνος και Ελένη κρυμμένος  μέσα σε δέντρα(ισως το χριστιανικο κοιμητήριο της εποχής στην οριζόντια συστάδα των δεντρων)(4),

υπολείμματα εκκλησιών (5),

ο καρόδρομος για τη Θεσσαλία περνούσε μέσα από το κάστρο
από τον απότομο σήμερα πέτρινο δρόμο και δεν περνούσε από του Αγίους Αναργύρους(6),

η Αγία Κυριακή χωρίς καμπαναριό(7),

ένα τζαμί επάνω αριστερά από την πλατεία μπροστά από το οποίο περνούσε τότε το μονοπάτι από Σέρβια για Καστανιά(8)

και στην πλατεία το μεγάλο τζαμί ίσως το άσπρο μακρόστενο ισόγειο κτήριο και από επάνω το κίτρινο μακρόστενο διώροφο που ίσως ήταν ιεροδιδασκαλείο και μουσουλμανικό σχολείο(9).

Δεν διακρίνονται τα κοιμητήρια με τον αγιο Νικόλαο καθώς και οι άγιοι Θεόδωροι και η Βασιλική του Αγίου Δημητρίου.

Πίνακας Σερβίων

Ο πίνακας αυτός είναι μάλλον στις αρχές του περασμένου αιώνα 1900.

 

Εμφανίζει την ανατολική πλευρά των Σερβίων, περιοχή Κέντρο Υγείας (Τασλίκι)

 

Η ακριβής θέση του ζωγράφου είναι μπροστά από το σημερινό ΕΠΑΛ στην μεγάλη συρόμενη πόρτα του περιβόλου.

Εμφανίζονται τρία τζαμιά και κατοικίες. Είναι περιοχή που δεν κατοικούν χριστιανοί.  Έμφαση δίνεται στον ορεινό όγκο στο βάθος.

Αναλυτικά σύμφωνα με την αρίθμηση: 

 

1. τζαμί στη θέση του εξωκλησιού του Αγίου Δημητρίου. Κτισμένο σε ύψος,  γύρω στα 60 τετραγωνικά μέτρα, πάνω από τον τουρκικό μαχαλά , στα Tαμπάχανα ,όπου υπήρχε βυρσοδεψείο επεξεργασίας δερμάτων , αλλά φαίνεται ότι  εξυπηρετούσε και τα οθωμανικά κοιμητήρια που βρίσκονταν λίγο πιο πάνω ( ξεκινούσαν από τη σημερινή γέφυρα του αγίου Παντελεήμονα και σήμερα τα διασχίζει ο δρόμος για την Καστανιά)

2. το μεγάλο τζαμί στο κέντρο των Σερβίων στη θέση του αγίου Γεωργίου (δύο διώροφα κτήρια)

3. επί της οδού αγίου Γεωργίου γωνία,  απέναντί από το παλιό κυλινδρόμυλο στην ίδια πλευρά το δρόμου, διώροφο με  κάτοψη ορθογώνια αλλά όχι παράλληλη ως προς το δρόμο καθώς ο προσανατολισμός είναι στην Μέκκα ( στη φωτογραφία του 1945 δεν υπάρχει μια προέκταση προς τη δύση, τα τετραγωνικά της κάτοψης είναι περίπoυ 150 μ)

4 Το δέντρο είναι στη θέση του σημερινού αποστακτηρίου και δεσπόζει στη μέση της εικόνας και είναι ένα ερώτημα για την επιλογή της θέσης από το φωτογράφο. Μάλλον τον ενδιέφερε τον ίδιο ή τον εργοδότη του  να φαίνονται σίγουρα τα τεμένη

Σημερινή φωτογραφία από την ίδια περίπου θέση. Τα ψηλά κτήρια δεν βοηθούν στην αναγνώριση.

Τα συνολικά χρόνια και ημερομηνίες που οι περιοχές της Ελλάδος ήταν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία

Η δυτική Μακεδονία και η  περιοχή μας ήταν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία από το 1389 έχως το 1912 και συνολικά 523 έτη

ΞΥΠΝΑ | WAKE UP | Short Film

Ανάσταση- Αγία Κυριακή

Σχηματικό διάγραμμα του Κάστρου των Σερβίων

Η απελευθέρωση των Σερβίων στο βιβλίο TO KOKKINO ΠOTAMI

TO KOKKINO ΠOTAMI

Για τα Σέρβια γίνεται αναφορά στο έργο Κόκκινο Ποτάμι. Ο πρωταγωνιστή του έργου ο Μίλτος ο οποίος πολέμησε στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο στέλνει γράμμα στην αρραβωνιαστικιά του Ιφιγένεια και της αφηγείται πως έζησε την απελευθέρωση των Σερβίων το 1912. Το βιβλίο που έγινε τηλεοπτική σειρά βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Παραθέτουμε το απόσπασμα που αφορά την πόλη των Σερβίων.

Αγαπημένη μου Ιφιγένεια:

...
Τελικά , με μεταφέραμε το Λευτέρη στο νοσοκομείο της
Λάρισας , γιατί χρειαζόταν πολύ αίμα . Δεν ξέρω αν συ-
νήλθε ή όχι . Τον αφήσαμε και φύγαμε.

Όταν καταλάβαμε την πόλη των Σερβίων, αντικρίσαμε
ένα αποκρουστικό θέαμα . Οι Τούρκοι πριν εγκαταλεί-
ψουν την πόλη , ατίμασαν όσες Ελληνίδες δεν πρόλαβαν
να φύγουν στα γύρω βουνά . Ύστερα έβγαλαν απ' τα
σπίτια τους, άνδρες, γυναίκες, παιδιά και τους έσφα-
ξαν στους δρόμους. Βρέθηκαν 100 νεκροί, ανάμεσά
τους: 5 ιερείς , γυναίκες με κομμένα στήθια κι ανοιχτές
κοιλιές, κοριτσάκια οχτώ έως δέκα ετών, βάρβαρα βια-
σθέντα, πριν σφαγούν. Σήμερα το πρωί, όλοι οι νεκροί,
θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο, παρουσία του διαδόχου,
Όλων μας οι καρδιές ράγισαν, όταν είδαμε ένα κορι-
τσάκι έξι χρόνων κι ένα αγοράκι οχτώ, πιασμένα χέρι-χέ-
ρι, να κλαίνε απαρηγόρητα. Φορούσαν κουρελιασμένα
ρούχα, ήταν πεινασμένα και οι μύξες τους έτρεχαν απ'
τ' αναφιλητά πάνω στα χείλη τους.
Τα πλησίασε ο διάδοχος, τα χάιδεψε και τα ρώτησε
γιατί κλαίνε.
- Χάσαμε τους γονείς μας, απάντησε τ' αγοράκι με
λυγμούς.
-Είναι οι γονείς σας ανάμεσα σ' αυτούς που θάψα-
με; ρώτησε ο διάδοχος.
-Οι δικοί μου ναι , της Ανηφέ όχι, απάντησε ο μικρός,

Δάκρυσε ο διάδοχος. Δεν πρόλαβε να κάνει άλλη ερώ -
τηση. Ένας κάτοικος των Σερβίων, που είχε επιζήσει ,
πήρε το λόγο και είπε:
- Υψηλότατε, τ' αγόρι είναι Ελληνόπουλο, τους γονείς
του τους έσφαξαν οι Τούρκοι. Το κοριτσάκι είναι Τουρ-
κάκι , οι γονείς της σκοτώθηκαν, όταν ένα βλήμα πυρο-
βόλου έπεσε πάνω στο σπίτι τους . Οι οικογένειές τους
πριν απ' τον πόλεμο είχαν φιλικές σχέσεις.
Όλοι δακρύσαμε. Ο διάδοχος διέταξε τον υπασπιστή
του να φροντίσει να μεταφερθούν τα παιδιά στ' ορφα-
νοτροφείο της Λάρισας.
Φρικτός είναι ο πόλεμος, Ιφιγένεια!
Όμως εδώ, στα Σέρβια, άρχισε κιόλας το αιώνιο μι-
κρόβιο της διχόνοιας, η αιώνια κατάρα της φυλής μας.
Ο γερμανόφιλος αξιωματικός του Γενικού Επιτελεί -
ου, ο αντισυνταγματάρχης Δούσμανης, κατηχήθηχε ότι
νίκη των ελληνικών όπλων, οφείλεται στα σχέδια που
εκπόνησε αυτός και οι άλλοι αξιωματικοί, που είχαν
φοιτήσει σε γερμανικές στρατιωτικές σχολές. Αυτό
προκάλεσε την αντίδραση, του γάλλου στρατηγού Εντού
αρχηγού της Γαλλικής Αποστολής.
Έτσι, άρχισαν οι πρώτες αντιζηλίες και διαβολές με-
ταξύ γερμανόφιλων και γαλλόφιλων αξιωματικών μας.
Ο Θεός να βάλει το χέρι του!
Τα γράμματά μου τα στέλνω με φάκελο, σφραγισμένο
με βουλοκέρι, μέσω της γαλλικής πρεσβείας. Ελπίζω
να μη λογοκρίνονται. Αν διαπιστώσεις κάποια παραβί-
αση του φακέλου, θέλω να μου το γράψεις.
Φύλαξε τα γράματα μου. Κάποτε θα γραψω 

την ιστορία του πολέμου

Σ’αγαπώ. Η σκέψη σου μου δίνει δύναμη .

 Το φυλαχτό σου με προστατεύει.

Σέρβια. 11 Οκτωβρίου 1912

Ωρα 20.00

Ο αρραρβωνιαστικός σου , Μίλτος

Βελβεντός 1945-2015

Κοζάνη 1945-2015

Σέρβια 1945 -2015

    Η ευρύτερη περιοχή

    Άγιος Νικόλαος -Αγία Κυριακή - Δημαρχείο

 

2ο Δημοτικό - Διοικητήριο - Δικαστήρια 

Φωτογραφίες μέσα στο χρόνο από το 1945 έχως σήμερα -Νεράιδα Γεφυρά

 2015

 1945

Σύνθεση