Το έτος 1745 πραγματοποιήθηκε επίσημα η μεταφορά της έδρας της Επισκοπής Σερβίων στην Κοζάνη όπως και η αλλαγή του ονόματος από Επισκοπής Σερβίων σε Επισκοπή Σερβίων και Κοζάνης.
Η μεταφορά έγινε επί επισκόπου Σερβίων Μελετίου(1734-1752). Ο ίδιος φρόνησε να κτιστεί νέα επισκοπική οικία στην Κοζάνη για τη νέα έδρα της επισκοπής προσφέρονται και δικά του χρήματα (550 ίδια αργύρια). Μαζί με το νέο κτήριο κατασκευάστηκαν και πολλά νέα αρχοντικά στην Κοζάνη από τους κατοίκους της Κοζάνης.
Η μεταφορά, για τα γεγονότα της εποχής, φαινόταν αναπόφευκτη. Τα Σέρβια στις αρχές του 1700 και για μια εικοσαετία μαστίζονταν από επιδρομές και βιαιοπραγίες των Τούρκων. Οι κάτοικοι αλλαξοπιστούσαν ή έφευγαν για άλλες περιοχές. Το 1730 εμφανίστηκε πανώλη στην περιοχή Σερβίων η οποία σταμάτησε με την βοήθεια των λειψάνων του Αγίου Νικάνορα
Η δε Κοζάνη, νέα πόλη με διάρκεια περίπου τριών εκατονταετιών, αύξανε σε πληθυσμό και βρισκόταν την εποχή εκείνη στην κορυφή της ανάπτυξης της, οικονομικής, οικιστικής, πνευματικής και πολιτιστικής, ψάχνοντας όμως να βρει τις ισορροπίες της. Χωρίς να έχει την Οθωμανική διοίκηση και το στρατό που βρίσκονταν στα Σέρβια , με την ανάπτυξη του εμπορίου με την Ευρώπη φυσικό ήταν να θελήσει να πάρει και την έδρα της Επισκοπής βρίσκοντας τον επίσκοπο Μελέτιο πρόθυμο. Ο Μελέτιος είχε σπουδάσει στη Ρώμη και στη Νάπολη και είχε τελέσει καρδινάλιος πριν γίνει επίσκοπος Σερβίων
Όπως φανερώνεται, αλλά δεν δηλώνεται, σε επιστολή το 1905 προς το Πατριαρχείο του τότε επισκόπου Σερβίων και Κοζάνης Κωνστάντιου οι Σερβιώτες το 1745 αντέδρασαν στην όλη αλλαγή. Η εκκλησία επιτίμησε, αναφέρει, δια σφοδρότατου επιτιμίου τον αείμνηστο Ιερεμίαν(ίσως αρχιερατικό επίτροπο) και τους κατοίκους της πόλεως των Σερβίων και τον Ιερεμίαν τον περιόρισε στο χωρίο Καισαρείαν.
Το θέμα όμως ήταν ότι με την μεταφορά της επισκοπής δημιουργήθηκαν προβλήματα στην ίδια την πόλη της Κοζάνης καθώς επισκοπή σήμαινε νέα διοίκηση με την έγκριση της Οθωμανικής πύλης επάνω στο παλιό αυτοδιοίκητο καθεστώς που υπήρχε. Στις επόμενες δεκαετίες και για 60 περίπου χρόνια από τη μεταφορά, η πόλη της Κοζάνης διχάστηκε. Ταραχές πολλές έγιναν σε σημείο στα 1780 περίπου, αντίδικη μερίδα πολιτών να κατεσπαράξει τον πρωτοσύγκελο Καλλίνικο, ο δε τότε επίσκοπος Ιγνάτιος (1752-1785) να δραπετεύσει στα Σέρβια για να σωθεί.
Οι ταραχές είχαν ήδη περάσει και στην περιοχή των Σερβίων, όπου νωρίτερα , σύμφωνα με επιτίμια επιστολή του Πατριαρχείου (1775) κάποιοι κακότροποι χριστιανοί κάτοικοι των Σερβίων και της Κάλλιανης(;) (Αιανής), εμπόδιζαν τον Επίσκοπο Ιγνάτιο να παραλάβει την ακίνητη και κινητή περιουσία των δύο ερειπωμένων και τελείως αφανισθέντων μοναστηριών των αγίων Θεοδώρων στο Κάστρο και στην Καστανιά ή της Παναγίας στη θέση Βρύσες.
Η καταγγελίες με τον επίσκοπο Ιγνάτιο έφτασαν μέχρι το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης το οποίο όμως τον απάλλαξε από όλες τις κατηγορίες.
Οι ταραχές στην πόλη της Κοζάνης συνεχίστηκαν και επί του επισκόπου Θεοφίλου 1785-1811.
Αξιοσημείωτη η αναφορά σε τίτλο του κώδικα της Επισκοπής Σερβίων και Κοζάνης το 1768 ότι "ο πρώτος παλαιός Κώδικας πυρπολήθηκε στην επισκοπή των Σερβίων σε πυρκαγιά που συνέβη εκεί την νύκτα της 25ης Μαρτίου του 1757 ". Έτσι χάθηκαν πολύτιμοι Κώδικές πριν το έτος 1745 οι οποίοι προφανώς δεν είχαν μεταφερθεί στην Κοζάνη. Μαζί με το επισκοπικό κτήριο θα έπαθε ζημίες και ο Ναός της Αγίας Κυριακής που συστεγαζόταν μαζί στον ίδιο χώρο.
Για τα Σέρβια, σύμφωνα πάλι με επιστολή των Σερβιωτών προς τον αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης (1785) για την νέα εκλογή του επισκόπου Θεόφιλου και για τη μείωση του ποσού του "φιλοτίμου" που ζητούνταν από την αρχιεπισκοπή Θεσσαλονίκης αναφέρουν ότι "η κατάσταση της Κοζάνης είναι αθλιωτέρα και τα χωριά όλα σκορπισμένα και καταχρεωμένα ενώ η κατάστασης της δικής μας πολιτείας (των Σερβίων;) κατέστη ερρύπειον". Την επιστολή αυτήν την υπογράφουν 11 ιερείς της πόλης των Σερβίων και 11 προύχοντες οι οποίο όμως έχουν και οφφίκια(τίτλους) εκκλησιαστικά τα οποία σχετίζονται με τη διαχείριση των εκκλησιαστικών θεμάτων και κυρίως του ναού της Αγίας Κυριακής. Οι τρεις πρώτοι ιερείς είναι της Εκκλησίας της Αγίας Κυριακής, ο σακελλάριος Δήμκος ιερεύς , ο πρωτόπαπας Μανόλης ιερεύς και ο δευτερεύων Χαρίσιος ιερεύς. Από δε τους κοσμικούς ο λογοθέτης των Σερβίων Δήμος Αλεξίου , ο έκδικος Μανόλης Διμητρίου προεστώς των Σερβίων κ.α .Ο α΄ οστιάριος Νικόλαος Λαμπανιτζιώτης είναι στο επάγγελμα ιατρός.
Επίσης στους Κώδικες της Επισκοπής εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1785 η συνοικία των Σερβίων Ζευγολατιά σε χειροτονία του Ζήση από τα Ζευγαλατιά από αναγνώστη σε διάκο στην Παναγία Βελβεντού και από διάκο σε πρεσβύτερο στον Άγιο Νικόλαο Κοζάνης.
Ο παλαιότατος ναός της Αγίας Κυριακής επισκευάστηκε και επεκτάθηκε στα 1811.
Η Επισκοπή Σερβίων και Κοζάνης άνηκε στην Αρχιεπισκοπή Θεσσαλονίκης. Προήχθη σε Μητρόπολη( Αρχιεπισκοπή) Σερβίων και Κοζάνης το έτους 1882 με απόφαση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως όπως και όλες οι Μητροπόλεις που ανήκουν σήμερα στις Nέες Χώρες. Μέχρι το 1882 ο τίτλος(προσφώνηση) του Επισκόπου Σερβίων είναι "Θεοφιλέστατος" ενώ μετά ο τίτλος είναι "Σεβασμιώτατος".
Πληροφορίες για τα παραπάνω συλλέξαμε από τα βιβλία:
Ιερός Κώδικας της Επισκοπής Σερβίων και Κοζάνης (1745-1826) της Βασιλικής Διάφα -Καμπουρίδου
Συμβολή στην Ιστορία της Επαρχίας Σερβίων του αείμνηστου Αθανάσιου Γ. Τσαρμανίδη
Ιστορία της Κοζάνης -Παναγιώτη Ν.Λιούφη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου