Μέθοδοι Προπαγάνδας

Στην εποχή μας, εποχή πληροφορίας και γνώσης όπως και επικοινωνίας είναι όλα εύκολα και γρήγορα. Μπορεί κανείς να έχει πρόσβαση σε όλα. Το  ίδιο  εύκολα μπορεί να παραπλανηθεί και να πέσει θύμα προπαγάνδας ώστε να ελέγχουν άλλοι τις απόψεις, τις επιθυμίες του και τις προτιμήσεις του.

Υπάρχουν τα fake news(ψευτικές ειδήσεις κυρίως γύρω απο την επικαιρότητα π.χ ο ρώσικος στόλος που κατεβαίνει συνέχεια  στη Μεσόγειο )  και τα hoax(φάρσες, αναληθή δημοσιεύματα γενικότερου ενδιαφέροντος όπως προφητείες και θαύματα) που τα ακούμε και τα βλέπουμε  συνέχεια, τα προωθούνε ψεύτικοι λογαριασμοί και σελίδες στα κοινωνικά δίκτυ.

Υπάρχουν όμως και άλλοι τρόποι προπαγάνδας που είναι πιο δυσδιάκριτοι και χρησιμοποιούνται στο μάρκετινγκ και στην πολιτική.

Θα αναφέρουμε μερικούς τρόπους όπως τους διαβάσαμε  στο διαδίκτυο.

Assertion(ισχυρισμοί):είναι η απλούστερη μορφή προπαγάνδας. Προσπαθεί  να δηλώσει μια αμφισβητήσιμη ιδέα ως γεγονός, χωρίς καμία εξήγηση ή δικαιολογία.

Π.χ Οι γυναίκες είναι κακοί οδηγοί.

      Οι Σκοτσέζοι είναι τσιγκούνηδες.

     

   

Bandwagon(άμαξα) ή mainstream:Οι άνθρωποι γενικά επιθυμούν να αισθάνονται ότι ανήκουν σε μια ομάδα, ειδικά μία που φαίνεται να είναι επιτυχής και δημοφιλής. Η τεχνική της Bandwagon χειραγωγεί τους ανθρώπους προσελκύοντας αυτή την επιθυμία.

Π.χ Πέντε εκατομμύρια μέλη και αυξάνονται

      Χιλιάδες ικανοποιημένοι πελάτες δεν μπορεί να κάνουν λάθος

      Ο καθένας το κάνει(π.χ Τατουάζ)

      Όλοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα είναι η πιο φιλόξενη χώρα στον κόσμο

      Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι η  ..

      Οι ειδικοί συμφωνούν ότι  η παχυσαρκία....

    

      

Card stacking( στοίβαξη των καρτών): είναι μια τεχνική στην οποία ο προπαγανδιστής δίνει ένα αθέμιτο πλεονέκτημα σε μια οπτική γωνία ενός θέματος ή γεγονότος, ενώ παράλληλα παρουσιάζει το αντίθετο σημείο στην πιο αδύνατη μορφή του, αν υπάρχει τέτοιο σημείο.

Συνήθως χρησιμοποιούνται εικόνες σε αυτή την τεχνική π.χ οι εικόνες πριν -μετά στα χάπια που αδυνατίζουν  ή οι διαφημίσεις για τυχερά παιχνίδια που δείχνουν μόνο τι θα κάνει κάποιος αν κερδίσει και δεν φανερώνει τους κινδύνους του τζόγου(στις τηλεοπτικές διαφημίσεις οι κίνδυνοι περνάνε γρήγορα στο κάτω μέρος της οθόνης με μικρά γράμματα)

     

Glittering generalities (Οι λαμπερές γενικότητες ) είναι ένας πολύχρωμος όρος για τις ελκυστικές αλλά ασαφείς λέξεις που συχνά εμφανίζονται στην προπαγάνδα.

Όλα τα προεκλογικά σλόγκαν :ελευθερία, δύναμη ,ασφάλεια, ευημερία, επιλογή, ισότητα ελπίδα , αριστερά, πατριώτης, αγάπη κλπ

The false dilemma ( Το ψευδές δίλημμα) είναι μια δημοφιλής τεχνική που χρησιμοποιείται στην προπαγάνδα. Αυτή η πλάνη είναι γνωστή με πολλά ονόματα, όπως η "ασπρόμαυρη σκέψη", "ψευδής διχοτόμηση" και "ψευδή επιλογή".

Συνήθως, συνίσταται στη μείωση ενός πολύπλοκου επιχειρήματος σε ένα μικρό αριθμό εναλλακτικών λύσεων ,συνήθως δύο λύσεων και στο συμπέρασμα ότι μόνο μία επιλογή είναι κατάλληλη.

Π.χ ένα κόμμα σκοπεύει να σώσει τη χώρα και το άλλο προσπαθεί να την καταστρέψει.

Εχθρός ή φίλος

Δημοκράτης ή φασίστας

Η συμφωνείς μαζί μας ή είσαι βλάκας

Χριστιανός είναι μόνο όποιος εκκλησιάζεται

The Lesser of Two Evils(το λιγότερο κακό): Προκειμένου η κακή επιλογή να γίνει πιο ελκυστική, μια ακόμη χειρότερη εναλλακτική λύση, η δεύτερη,  παρουσιάζεται ως η μόνη "άλλη" επιλογή. Υποστηρίζεται ότι μια ατελής επιλογή είναι, εν πάση περιπτώσει, καλύτερη από την τρομακτική εναλλακτική λύση.

Σε αντίθεση με το ψευδές δίλημμα και οι δυο επιλογές δεν είναι καλές αλλά παρουσάζεται η μία λιγότερο καταστροφική από την άλλη 

π.χ Ένας υποψήφιος που δεν είναι δημοφιλής στο κόμμα του μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά πιο ελκυστικός όταν στρέφεται εναντίον ενός μέλους του αντιπάλου κόματος σε ένα τηλεοπτικό παράθυρο.

Στην παραπλάνηση της επιλογής  των δύο κακών, παρουσιάζεται ένας περιορισμένος αριθμός δυνατοτήτων (συνήθως δύο). Αυτή η τεχνική προπαγάνδας σας ενθαρρύνει επίσης να λάβετε μια απόφαση βασισμένη στον φόβο ενός αποτελέσματος και όχι των πλεονεκτημάτων του άλλου

π.χ Καλύτερα να επιλέξεις την άσχημη επιλογή που ξέρεις, παρά το κακό που δεν το ξέρεις.

Plainfolk (Καθημερινός άνθρωπος).Οι άνθρωποι τείνουν να δυσπιστούν σε εκείνους που αντιλαμβάνονται ως  ξένους , και η τεχνική plainfolk εκμεταλλεύεται αυτό το ένστικτο

Με αυτή την προσέγγιση, ο προπαγανδιστής κάνει έναν πολιτικό να μοιάζει περισσότερο με "εμπιστευτικό" για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού.

Έτσι κατεβαίνουν οι υποψηφιοι πολιτικοί στις λαϊκές στα μαγαζιά και στις εκκλησίες συνομιλώντας  με τον απλό κόσμο και κάνουν χειραψίες ή στις αφίσες τους παρουσιάζουν ανάμεσα σε  ανθρώπους του μόχθου.

Οι πολιτικοί προσπαθούν συχνά να μοιάζουν περισσότερο με τον μέσο πολίτη, χειρίζοντας τον τρόπο της ενδυμασίας τους (χωρίς γραβάτα ) ή τον τρόπο που μιλάνε.

 Pinpointing the Enemy(Ο εντοπισμός του Εχθρού).Οι προπαγανδιστές συχνά υπεραπλουστεύουν πολύπλοκα προβλήματα επισημαίνοντας μια ενιαία αιτία ή ένα μόνο εχθρό που μπορεί να κατηγορηθεί.

Για τα πάντα, από την ανεργία έως τις φυσικές καταστροφές, ο προσδιορισμός μιας υποτιθέμενης πηγής του προβλήματος μπορεί να βοηθήσει τον προπαγανδιστή να επιτύχει την ατζέντα του.

Τα προβλήματα σπανίως προέρχονται από μία και μοναδική αιτία, αλλά οι προπαγανδιστές επωφελούνται συχνά από το να απλοποιούν τις καταστάσεις.
 Οι άνθρωποι τείνουν να προτιμούν ξεκάθαρες εξηγήσεις και οι πολιτικοί εκμεταλλεύονται αυτό το γεγονός επισημαίνοντας έναν και μόνο εχθρό και τοποθετώντας όλη την ευθύνη στα πόδια του
 Όταν ο εν λόγω εχθρός κατηγορείται για προβλήματα που είναι στην πραγματικότητα το λάθος κάποιου άλλου, αυτή είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία εντοπισμού του εχθρού που είναι γνωστός ως "αποδιοπομπαίος τράγος".
Ο κατηγορούμενος αποδιοπομπαίος τράγος ανακουφίζει την ενοχή εκείνων που είναι πραγματικά υπαίτιοι, παρέχοντας παράλληλα μια βολική εξήγηση στο χέρι για το πρόβλημα 
 Ο εντοπισμός του εχθρού λειτουργεί ιδιαίτερα καλά όταν η στοχοθετημένη ομάδα θεωρείται ήδη ως "ο άλλος". Ένα παράδειγμα αυτού του φαινομένου είναι η ναζιστική απεικόνιση του εβραϊκού λαού ως πηγή οικονομικών προβλημάτων στη Γερμανία
Η επίσημη Εκκλησία μπορεί να γίνει ο "Εχθρός" στην προπαγάνδα κάποιων, κυρίως σε αναληθή δημοσιεύματα σε σχέση με την  περιουσία της.
Και άλλες ομάδες κατά περιόδους μπορεί να γίνουν στόχος, όπως η αγρότες, οι δημοσιοι υπάλληλοι αλλά και χώρες.

 Επιγραμματικά,συμβαίνουν αυτά και πολλά άλλα με πιο σύγχρονες μεθόδους προπαγάνδας, ώστε πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι υιοθετούμε ως αληθινο και ψευδές , τι ως χρήσιμο και άχρηστο και τι  ως σωστό και λάθος.