Το Ολοκαύτωμα των Πιερίων (Δεκέμβριος 1943) ένα από τα θέματα στο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ‘’Η ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1940-50’’, της Παιδαγωγικής Σχολής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα.

Για μια ακόμα (3^η) φορά το Ολοκαύτωμα των Πιερίων (Δεκέμβριος 1943) γίνεται ένα από τα θέματα παρουσίασης και συζήτησης στο χώρο της Αυτοδιοίκησης και του Πανεπιστημίου.

Πρόκειται για το Ολοκαύτωμα του Παλαιογρατσάνου, του Καταφυγίου και της Αγίας Κυριακής (χωριών της Π.Ε. Κοζάνης και ενοριών της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης) το Δεκέμβριο του 1943 από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής με δεκάδες θύματα (άοπλων και ανυπεράσπιστων πολιτών που έχασαν τη ζωή τους χωρίς να μάθουν ποτέ το ‘’γιατί’’) και με ολοσχερή καταστροφή σπιτιών, ναών και ποιμνιοστασίων.  

1^η παρουσίαση στην Αυτοδιοίκηση:

Το Ολοκαύτωμα των Πιερίων έχει κατατεθεί, με εισήγηση του π. Κωνσταντίνου Ι. Κώστα στο ‘’1^ο Συνέδριο ανάδειξης μαρτυρικών σημείων’’, που διοργάνωσαν η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και η Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης στη ‘’Στέγη Ποντιακού Ελληνισμού’’ στην Κοζάνη, στις 24 και 25 Ιουνίου του 2016. Για το Ολοκαύτωμα του Καταφυγίου μίλησε εκτενώς στο Συνέδριο και ο Καταφυγιώτης λόγιος Ζήνων Σατραζέμης. 

2^η παρουσίαση στο Πανεπιστήμιο:

Το θέμα: ‘’Το Ολοκαύτωμα των χωριών των Πιερίων (Δεκέμβριος 1943)’’, που συνέγραψε ο παπαδάσκαλος Κωνσταντίνος Ι. Κώστας, μέσα από συνεντεύξεις και μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων, που επέζησαν του φρικτού Ολοκαυτώματος, αποτέλεσε τμήμα της πτυχιακής εργασίας της Μαρίας Βαρυτιμίδου, φοιτήτριας της Παιδαγωγικής Σχολής (του Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης) του Πανεπιστημίου Φλώρινας και ‘’εισάγεται’’ πλέον στο ΑΕΙ Φλώρινας.

Πρόκειται για το Ολοκαύτωμα των χωριών των Πιερίων ορέων (Παλαιογράτσανο, Καταφύγι, Αγία Κυριακή, Μοσχοχώρι, εκτελέσεις Βελβεντινών) από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής το Δεκέμβριο του 1943.

Η Μαρία Βαρυτιμίδου φοιτήτρια της Παιδαγωγικής Σχολής του Πανεπιστημίου Φλώρινας μεταξύ των άλλων θεμάτων που διαπραγματεύεται στην πτυχιακή της εργασία (213 σελίδων) με θέμα: ‘’ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΕΥΡΕΤΕΡΙΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΣΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ’’ συμπεριέλαβε αυτούσια και την παραπάνω πολυετή έρευνα του π. Κωνσταντίνου Ι. Κώστα με θέμα: ‘’ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΩΝ ΠΙΕΡΙΩΝ (ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1943)’’. (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πτυχιακή εργασία της Βαρυτιμίδου Μαρίας, Φλώρινα Ιούνιος 2017, σελ. 101-106).

3^η παρουσίαση στο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ‘’Η ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1940-50’’.

Πρόκειται για το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: ‘’Η ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1940-50’’, που διοργάνωσε το ‘’ΠΜΣ Τοπικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, σε συνδιοργάνωση με την Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας και τον Δήμο Φλώρινας’’ και που πραγματοποιήθηκε στις 13 και 14 Οκτώβρη 2017 στην Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας.

Η ανάδειξη (από την Αυτοδιοίκηση και το Πανεπιστήμιο) του ‘’Ολοκαυτώματος των Πιερίων – Δεκέμβριος 1943’’, αποτελεί πρώτ’ απ’ όλα δικαίωση στα δεκάδες αθώα θύματα που υπέστησαν αναιτίως φριχτό και βίαιο θάνατο. Συγχαίρω για τούτο και την Αυτοδιοίκηση και το Πανεπιστήμιο και απευθύνω έκκληση στους αρμόδιους: Προχωρήστε και στην αναγνώρισή τους από την Ελληνική Πολιτεία ως ‘’Μαρτυρικών Χωριών’’.

Αναγνώριση του Καταφυγίου ως Μαρτυρικό Χωριό:

Το Καταφύγι, ήδη, αναγνωρίστηκε από την Ελληνική Πολιτεία ως Μαρτυρτικό Χωριό: ’’Με το υπ΄αριθμ. 49 Προεδρικό Διάταγμα της 1ης Ιουνίου 2017 έγινε η ιστορικά επιβαλλόμενη αναγνώριση του ηρωικού μας χωριού ως Μαρτυρικό χωριό’’. (Δελτίο Τύπου της Τ.Κ. Καταφυγίου, Τρίτη, 20-6-2017, http://www.prlogos.gr).

Σε άρθρο μου (20-7-2017) που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και δημοσιεύτηκε και στις εφημερίδες, με αφορμή την δίκαιη αναγνώριση του Καταφυγίου, έγραφα τα εξής:

‘’Με αίσθημα σεβασμού και συγκίνησης, προς τα δεκάδες θύματα, χαιρετίζουμε την αναγνώριση του Καταφυγίου ως ‘’Μαρτυρικό Χωριό’’. 

Πλην όμως, αναμένουμε από το Ελληνικό κράτος (με την ενεργητική και επίμονη συμβολή των αρμόδιων θεσμικών: των τοπικών Κοινοτήτων, του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού και της [Π.Ε.Κ.] Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης) να κάνει για το Παλαιογράτσανο και τη Σκούλιαρη, ό,τι έκανε για το Καταφύγι.

Αναμένουμε και για τα άλλα δύο των Πιερίων καταστραφέντα από τα στρατεύματα Κατοχής χωριά (Παλαιογράτσανο και Αγία Κυριακή-Σκούλιαρη) αναμένουμε και γι’ αυτά την αναγνώρισή τους και την ένταξή τους στα ‘’Μαρτυρικά Χωριά’’.

Αυτό απαιτεί η δικαιοσύνη, η ισοτιμία και η κοινή λογική.

Είναι, θαρρώ, χρέος της Πολιτείας (σε όλα τα επίπεδα: από το κεντρικό της Αθήνας, την Π.Ε. Κοζάνης, το Δήμο Σερβίων-Βελβεντού, τις δημοτικές και τοπικές Κοινότητες) να κάνει το αυτονόητο.

Αυτό που δικαίως έκανε για το Καταφύγι, να το κάνει και για τα άλλα δύο χωριά.  Να προχωρήσει στην αναγνώριση και την ένταξη του Παλαιογρατσάνου και της Αγίας Κυριακής στα ‘’Μαρτυρικά Χωριά’’. Το περιμένουν οι μάρτυρες-νεκροί.

Και τα θύματα των άλλων Κοινοτήτων είχαν ψυχή. Και δεν είναι η ψυχή τους άλλης κατηγορίας’’. (π.Κ.Ι.Κ.)

Το Ολοκαύτωμα των χωριών των Πιερίων ορέων μέσα στο Ελληνικό Ολοκαύτωμα συμβάλλει με τη δική του μαρτυρία στο συνολικό διεκδικητικό πλαίσιο (κυρίως για ηθικούς λόγους) του ελληνικού από το γερμανικό κράτος.

Τα Πανεπιστήμια (και γενικότερα η Εκπαίδευση), η τοπική Αυτοδιοίκηση (όλων των βαθμίδων) μαζί με τις Ενορίες και τις Μητροπόλεις συνεισφέρουν στην έρευνα και στην ανάδειξη της ταυτότητάς μας.

Μια ταυτότητα (στην οποία εποικοδομητικό λίθο έθεσε και η γενιά του 1940 με το ηρωικό ΟΧΙ που αντέταξε στην ιταμή αξίωση του ιταλικού φασισμού), ταυτότητα  της οποίας το ειδοποιό (ποιοτικό) στοιχείο της, υπό το φως της παράδοσής μας και του Ευαγγελίου, είναι η συγχώρηση (όχι η εκδίκηση, το μίσος και η ανταπόδοση του κακού) και η ελπίδα, που αναδύεται μέσα από τον αγώνα για την αλήθεια, για την κοινωνική δικαιοσύνη, την ισότητα και την ειρήνη.    

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας

παπαδάσκαλος

28-10-2017