Εορτή Ι.Ν Αγίας Κυριακής Σερβίων

 Εσπερινή Ακολουθία με Αρτοκλασία και Λιτάνευση της Ιεράς Εικόνας και των ιερών Λειψάνων της Αγίας Κυριακής του Αγίου Κωνσταντίνου  και της Αγίας Ελένης.

 

Θρησκευτική πανήγυρις με άφιξη ιερών λειψάνων στα Σέρβια

 

Ανακοινώνεται ότι την Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025 εορτάζεται η μνήμη της πολιούχου, εφόρου και προστάτιδος των Σερβίων Αγίας Κυριακής.

Φέτος, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 1.700 ετών από την συγκρότηση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια, θα αφιχθούν στα Σέρβια τεμάχια ιερών λειψάνων των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης των ισαποστόλων.

Οι πανηγυρικές ιερές ακολουθίες θα τελεσθούν στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Κυριακής ως εξής:
– Κυριακή 6 Ιουλίου, ώρα 6.45 μ.μ.: Υποδοχή των ιερών Λειψάνων.
• ώρα 7.00 μ.μ.: Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας και λιτάνευση ιερών λειψάνων και ιεράς εικόνας, χοροστατούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αμφιπόλεως κ. Χριστοφόρου.
– Δευτέρα 7 Ιουλίου, ώρα 7.00 π.μ.: Όρθρος και Αρχιερατικό Συλλείτουργο, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γρεβενών κ. Δαβίδ και ιερουργούντων του Σεβασμ. Μητροπολίτη μας κ. Παύλου και του Θεοφιλ. κ. Χριστοφόρου.
• ώρα 7.00 μ.μ.: Ακολουθία Ιερού Ευχελαίου.
– Τρίτη 8 Ιουλίου, ώρα 7.30 π.μ.: Όρθρος, Θ. Λειτουργία και αναχώρηση των ιερών λειψάνων.

Για το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
Πρωτοπρεσβύτερος Κων/νος Θεοχάρης

Ο Εβλιγιά Τσελεμπί για τα Σέρβια

 Ο Εβλιγιά Τσελεμπί ήταν Οθωμανός ταξιδιώτης και συγγραφέας που κατέγραψε λεπτομερώς τις περιοχές που επισκέφθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στα τέλη του 17 αιώνα πέρασε δύο φορές από τα Σέρβια και περιγράφει την διοικητική οργάνωση, τις φορολογικές υποχρεώσεις, το κάστρο, την πόλη, τα ήθη και έθιμα και γενικά την κατάσταση της περιοχής.

Το παρακάτω απόσπασμα είναι μετάφραση από μεταγενέστερο τουρκικό βιβλίο και όχι από το πρωτότυπο του συγγραφέα. Σε παρενθέσεις βάζουμε τα δικά μας σχόλια.

Το κείμενο μετάφραση από τα σύγχρονα τουρκικά

Από εδώ (επαρχία Σαρί Γέλ) πήγαμε στην επαρχία Σερβίων(Σέρφιτσε).

Εκείνη τη μέρα περάσαμε ένα ποτάμι που ερχόταν από τα βουνά Χορπεστέ και φτάσαμε στο κάστρο των Σερβίων (της Σέρφιτσας)

Κάστρο των Σερίβων (Σέρφιτσας): Λένε ότι το έχτισε ο Εφλάτουν (ο αρχαίος Πλάτων! ίσως εννοεί ότι λειτουργούσε άριστα σαν πόλη όπως η Πολιτεία του Πλάτωνα ). Αυτό το πήρε με τη δύναμη από τους Ρωμιούς ο Βελή-Μπαγιεζίτ Χαν και το έκανε απαλλαγμένη και φοροαπαλλαγμένη ιδιοκτησία των νισαντζί πασάδων(Σφραγιδοφύλακες της Οθωμανικής διοίκησης δεύτεροι ή τρίτοι στην τάξη μετά τους βεζύριδες). Ο κοινός διοικητής του είναι βοεβόδας(τοπικός διοικητής). Είναι τιμημένη επαρχία με μισθό εκατόν πενήντα άσπρα. Έχει διζντάρη(διοικητής του κάστρου), είκοσι στρατιώτες, είναι τόπος κετχούντα(αξιωματικού) των σπαχήδων(ιπποτών), χαράτσι αγάς(εφοριακός), αγιάν και εσράφ(τιτλοι από τοπικοί άρχοντες).

Όταν μας έδειξαν διαταγές λέγοντας ότι είμαστε ιδιοκτησία νισαντζί πασά(Τα Σέρβια ήταν "χάσι" του νισαντζί πασά: Δηλαδή ήταν προσωπική ιδιοκτησία ή κληροδότημα που είχε παραχωρηθεί στον εκάστοτε νισαντζί πασά ) και δεν δίνουμε χρήματα για τρόφιμα, καταγράψαμε τις εντολές τους στο δικαστήριο. Η εντολή του Πασά ήταν η εξής:

«Εσείς που είστε σερντάρηδες(ανώτεροι στρατιωτικοί διοικητές ) των επτά τμημάτων και αγιάν των πόλεων και καδή(δικαστής) εφέντηδες, ενεργήστε σύμφωνα με τη βασιλική μου εντολή, επειδή αυτή η πόλη είναι ιδιοκτησία νισαντζί πασά, είναι απαλλαγμένη και φοροαπαλλαγμένη από όλους τους επαχθείς φόρους, να το γνωρίζετε έτσι και να εμπιστεύεστε το βασιλικό μου σημάδι.»

Επί αυτού είπα: «Ο Θεός να μη δώσει παρακμή στον Πασά, από αυτή την πόλη δεν παίρνουμε χρήματα και δεν μένουμε στην πόλη, αλλά από όλα τα χωριά ζητάμε χρήματα για τρόφιμα και σίγουρα θα τα πάρουμε.»

Έτσι επέμεινα. Έγιναν πολλές συζητήσεις. Μετά είπα: «Ε, εφέντη, δώσε μας από τα αρχεία την αναφορά εκείνων που δεν υπάκουσαν στην εντολή του Πασά και το αντίγραφο της εντολής του Πασά. Εμείς θα πάμε να συλλέξουμε χρήματα για τρόφιμα, και εσύ θα δεις.»

Είχαμε πολλές διαφωνίες. Τελικά όρισαν δύο φορτία άσπρα από όλα τα χωριά για τον Πασά και ένα φορτίο άσπρα ως αμοιβή για εμάς, έστειλαν άνδρες και αρχίσαμε να περιηγούμαστε την πόλη.

Η θέση του κάστρου Σερβίων (Σέρφιτσας): Είναι χτισμένο σε έναν μικρό λόφο με χώμα και μυτερό, τριγωνικού σχήματος, από πέτρα, όμορφο κάστρο. Οι δύο πλευρές του είναι ψηλά βουνά. Πάνω στα βουνά υπάρχουν επίσης αμπέλια. Μέσα στο κάστρο υπάρχουν περίπου εκατό φτωχά σπίτια Ρωμιών. Δεν υπάρχει οπλοστάσιο και άλλα πράγματα. Μόνο έχει μια χαλασμένη πόρτα που κοιτάζει προς τα δυτικά. Οι ιμαρετές (τα μουσουλμανικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα κυρίως συσσιτίων ανεξαρτήτως θρησκείας)του είναι όλα στην κάτω πόλη. Έχει έξι μουσουλμανικές συνοικίες και οκτώ συνοικίες Ρωμιών και Εβραίων. Έχει χίλια οκτακόσια σπίτια με μουριές και αμπέλια, που είναι σαν κολλημένα το ένα πάνω στο άλλο στο βουνό του κάστρου. Από την αρχή ως το τέλος είναι ευημερούντα, πέτρινα σπίτια με κεραμίδια και λεία στέγη.

Οι δρόμοι της είναι πικνοί και φαρδιοί, με ανηφόρες. Οι γνώστες ταξιδιώτες έδωσαν σε αυτή την πόλη το όνομα (Μικρή Προύσα). Διότι όπως η Προύσα, όλοι οι αμπελώνες της έχουν μουριές, και παράγει χιλιάδες καντάρια μετάξι και μεταξένια νήματα. Η διαχείριση του μεταξιού είναι ξεχωριστή. Σε αυτή την πόλη υπάρχει επίσης διοίκηση με σύστημα ιλτιζάμ (μίσθωση φόρων). Το νερό και ο αέρας της είναι επίσης σαν της Προύσας. Έχει έξι τζαμιά. Το (τζαμί του Σουλτάν Μπαγιεζίτ Βελή) είναι απλό κτίριο. Το τζαμί Ντεμπάγκχανε (βρυχοδεψών) το τζαμί των Ντέντε (αγίων πατέρων), το τζαμί του Μουμτζού(κηροποιού) Αγά είναι διάσημα. Εκτός από αυτά υπάρχουν έξι μικρά τζαμιά συνοικιών. Υπάρχει ένα τεκές των Χαλβετί (Δερβήσιδων). Δύο σχολεία για παιδιά, μπροστά από το κονάκι του Μέμι Αγά υπάρχει επίσης ένα χαμάμ(λουτρό). Έχει ένα χάνι (ξενοδοχείο). Υπάρχουν εκατό καταστήματα. Τα αγαπημένα βιοτεχνικά προϊόντα είναι πετσέτες κεντημένες με ιμπρισίμι, πετσέτες, πουκάμισα για χαμάμ, μακραμέ πετσέτες, λεπτό ύφασμα για πουκάμισα με μεταξένια περιθώρια που βάζουν ένα πουκάμισο μέσα σε έναν κάλαμο καλαμποκιού(δηλαδή πάρα πολύ λεπτό που χωράει να τυλιχτεί σε καλάμι) και το στέλνουν σε επαρχίες και ηγεμόνες. Ένα πουκάμισο ζυγίζει δέκα ντράμια (33γραμμάρια). Παράγει υφάσματα χιλάλι. Τα λευκά και μαλακά σεντόνια της επίσης εκτιμώνται. Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Ρωμιοί, οι μουσουλμάνοι είναι λίγοι. Στα κεφάλια των υπηκόων υπάρχει ένα είδος περίεργων και παράξενων τουρμπανιών. (Παραλείπει να αναφέρει ότι τα κεφάλια τους χρειάζονται χτύπημα και ότι οι Έλληνες των Σερβίων είναι θαυμάσιοι άπιστοι και ανώτεροι από τους Μουσουλμάνους) Τα σπίτια είναι το ένα πάνω στο άλλο και κοιτάζουν προς το Μαύρο Νερό (Αλιάκμονα) που τρέχει στην πεδιάδα προς βορρά και δυτικά. Υπάρχουν επτά όμορφες εκκλησίες. Οι Ρωμιές είναι εξαιρετικά πλούσιες και κάθε χρόνο πληρώνουν φόρο πέντε καντάρια μετάξι(στο νισαντζί πασά).

Αφού περιηγηθήκαμε και εδώ, παίρνοντας τα χρήματα για τρόφιμα και λαμβάνοντας τα δώρα του Μέμι Αγά και άλλων μεγάλων, βγήκαμε από την πόλη. Περάσαμε το Ιντζέ Καρασού και σε πέντε ώρες φτάσαμε στην κωμόπολη Νακλμπεντ. Από εκεί επίσης παίρνοντας τα χρήματα, ήρθαμε στο Πιρλεπέ. Εδώ επίσης τα χρήματα που συλλέχθηκαν τα πήρε ο Αρσλάν Πασά-ζαντε με σερί σέντετ και αρζ. Περνώντας το βουνό Πιρλεπέ σε έντονη ζέστη πήγαμε στο Κιοπρουλού, από εκεί προς βορρά περνώντας Σκόπια, Κατσάνικ και Προίστινα, περάσαμε το Βουλτσιτρίν και φτάσαμε στο φρούριο (Νοβομπόρντα).

έτη 1667-68

ΣΤΑΘΜΌΣ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΎ ΦΡΟΥΡΊΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ( ΣΕΡΦΊΤΣΕ)

Αυτό το μέρος το λένε και Σέρβια (Σερφίτσε). Είχαμε περιγράψει εκτενώς και αυτό το μέρος νωρίτερα. Τώρα μείναμε φιλοξενούμενοι για ένα βράδυ στο σπίτι του Μεμί Αγά. Συναντηθήκαμε με όλους τους φίλους και το πρωί στην αυγή ξεκινήσαμε για το δρόμο. Πηγαίνοντας προς την κατεύθυνση της κιβλάς, περάσαμε το μέρος που λέγεται Σαράντα Περάσματα σαράντα φορές με εκατό χιλιάδες δυσκολίες, χάρη στον Θεό με ασφάλεια, αλλά σε κάθε πέρασμα οι σαράντα από εμάς φοβηθήκαμε για τη ζωή μας. . Ο Θεός να μη μας μοιράσει να περάσουμε ξανά από εκείνο το πέρασμα. Διότι σε κάθε ένα μυρίζει μυρωδιά ανθρώπινου αίματος. Επιπλέον οι άπιστοι που λέγονται χαϊντούκ (ουγγρική λέξη, ορεινοί ένοπλοι κτηνοτρόφοι, κάτι σαν αντάρτες)εξοντώνουν τον άνθρωπο. Εκεί ο άντρας χύνει αίμα, βγάζει ψυχή και γεννά. Διότι οι κάτω και πάνω δρόμοι είναι επικίνδυνοι, τρομακτικοί και με πυκνά δάση. Σε κάθε χαράδρα κείτονται χιλιάδες μάρτυρες. Επειδή από αυτούς τους δρόμους δεν μπορεί να περάσει άλογο, είναι αναγκαίο να περνούν πεζοί και ένας ένας. Δόξα στον Θεό, αφού περάσαμε με ασφάλεια από εδώ, πήγαμε τρεις ώρες και φτάσαμε στο σταθμό του χωριού Τσιφλίκ. Αυτό το μέρος έχει ένα χάνι και μερικά καταστήματα. Είναι μικτό χωριό μουσουλμάνων και μη μουσουλμάνων. Από εδώ πήγαμε πάλι τρεις ώρες. Περάσαμε από επίπεδα και λοφώδη μέρη, εύφορα χωριά και πεδιάδες.

(Για την πόλη της Ελασσώνας γράφει σχετικά με τα Σέρβια)

Τελικά ο ίδιος ο Σουλτάν Μπαγιαζίτ Βελί, όταν πήγαινε για την κατάκτηση των φρουρίων Κορώνη και Μεθώνη στην περιοχή της Μοριάς, κατέκτησε τα Σέρβια (τη Σερφίτσε) και αυτή την Αλασόνια από τα φρούρια που συνάντησε στο δρόμο και για να μην περάσει ξανά στα χέρια των απίστων, μετά την κατάκτηση κατέστρεψε μερικά μέρη του φρουρίου.

***

Μερικά από τα σπίτια είναι όπως στην πόλη Σέρβια (Σερφίτσε), σε δεκαπέντε επίπεδα (εννοεί δωματια; ή σκορπισμένα στις άκρες της πόλης μάλλον), ψηλά, τετράγωνα, παλάτια με πύργους. Διότι οι άπιστοι χαϊντούκ και άλλοι ληστές είναι πολλοί. Για αυτό έχουν κτίσει πύργους.

Λειτουργία στη Βασιλική του Κάστρου των Σερβίων -Ομιλεί ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αμφιπόλεως Χριστοφόρος- 22 Ιουνίου 2025

Οι Άγιοι της πόλης των Σερβίων

Συγχαρητήριο γράμμα προς τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Γεώργιο Πιστόλα

 Την Τετάρτη 23 Απριλίου 2025, εορτή του Αγίου Γεωργίου, ο Μητροπολίτης
μας κ. Παύλος τέλεσε την Πανηγυρική Θ. Λειτουργία στον ομώνυμο Ι. Ναό
των Σερβίων, όπου και τίμησε με το ανώτατο παράσημο της Μητροπόλεώς μας,
τον χρυσό Σταυρό του Αγίου Νικολάου, τον Πρωτοπρεσβύτερο κ. Γεώργιο
Πιστόλα, προϊστάμενο του εν λόγῳ Ι. Ναού.
Ο πατήρ Γεώργιος συμπλήρωσε 50 χρόνια αδιάλειπτης ιερατικής διακονίας
και προσφοράς αρχικά στον Ι. Καθεδρικό Ναό Αγίας Κυριακής Σερβίων, όπου
γαλουχήθηκε πλάι στον τότε Προϊστάμενο, μακαριστό Νικόλαο Δρόσο
(μετέπειτα Μητροπολίτη Καρπενησίου), έπειτα στον Ι. Ναό Αγίου Δημητρίου
της γενέτειράς του Μεταξά και τελικά στον Ενοριακό Ι. Ναό Αγίου Γεωργίου
Σερβίων.
Είναι μεγάλη τιμή για έναν άξιο Κληρικό και άνθρωπο που έχει αφιερώσει
τη ζωή του στην Ιεροσύνη.
Ευχόμαστε ο Τριαδικός Θεός δια πρεσβειών της Εφόρου μας Αγίας Κυριακής,
του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Θεοδώρας να τον ενδυναμώνουν και να τον
ενισχύουν στο πνευματικό του έργο.

Για το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Θεοχάρης

Μεγάλη Εβδομάδα 2025 στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της πολιούχου των Σερβίων Αγίας Κυριακής

 Μέσα σ’ ένα ιδιαίτερο κλίμα κατάνυξης αλλά και συγκίνησης ο
Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Σερβίων & Κοζάνης κ. Παύλος χοροστάτησε κατά
την Ακολουθία του Νυμφίου τη Μεγάλη Τρίτη στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της
Αγίας Κυριακής.
Ο Ποιμενάρχης μας μίλησε για το τροπάριο αλλά και το βίο της Κασσιανής
και στο τέλος ευχήθηκε τα δέοντα  για το υπόλοιπο της Αγίας και Μεγάλης
Εβδομάδος και για το Άγιο Πάσχα.
Τη Μεγάλη Πέμπτη στην Ακολουθία των Αχράντων Παθών και της Σταυρώσεως
του Κυρίου χοροστάτησε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αμφιπόλεως κ.
Χριστοφόρος, ο οποίος κηρύττοντας τόνισε ότι εναποθέτουμε στον Σταυρό
του Χριστού μας τις σκέψεις, τους πόνους και τους λογισμούς μας.
Ήταν μια στιγμή προσωπικής κατάθεσης και πνευματικής συνάντησης με τον
Εσταυρωμένο Θεό της Αγάπης.
Σε κλίμα κατάνυξης επίσης τελέσθηκε τη Μ. Παρασκευή η Ακολουθία του
Επιταφίου και η περιφορά του από τους δύο ενοριακούς Ιερούς Ναούς των
Σερβίων, της Αγίας Κυριακής και του Αγίου Γεωργίου.
Ο Θεοφιλ. Επίσκοπος Αμφιπόλεως προέστη κατά την Ακολουθία του Επιτάφιου
Θρήνου στον Καθεδρικό Ι. Ναό της Αγίας Κυριακής και στη συνέχεια στην
ιερά λιτάνευση με συνάντηση των δύο Επιταφίων στην Κεντρική Πλατεία των
Σερβίων.
Η συνάντηση των δύο Επιταφίων καθιερώθηκε με σκοπό την εντονότερη βίωση
από τους πιστούς ως ένα σώμα των σωτηριωδών για το ανθρώπινο γένος παθών
του Κυρίου, αλλά και την ουσιαστικότερη προβολή του αυθεντικού χαρακτήρα
των Σερβίων ως βυζαντινή πόλη.
Η πομπή κατέληξε στην συμβολή των οδών 117 Εθνομαρτύρων και Ανδρέα
Παπανδρέου όπου, μετά το παιάνισμα της Φιλαρμονικής του Δήμου, την
ψαλμώδηση των τροπαρίων από τους καλλικέλαδους ιεροψάλτες και την Δέηση,
ο Θεοφιλέστατος κ. Χριστοφόρος κήρυξε τον θείο λόγο αναφερόμενος στην
σημασία του Ζωοδόχου Τάφου του Χριστού και την προοπτική και ελπίδα της
Αναστάσεως ως πορεία ειρήνης και καταλλαγής.
Για το τελετουργικό μερίμνησαν και συνέβαλαν τα μέγιστα ο Δήμος Σερβίων,
διαθέτοντας και την Φιλαρμονική, η Αστυνομία με τα μέτρα τάξης και ο κ.
Ιωάννης Καραγιαννίδης με την κατασκευή της εξέδρας.
Ευχαριστίες απευθύνουμε επίσης σε όλους όσους διακόνησαν στον Ιερό Ναό
της Αγίας Κυριακής κατά την Μ. Εβδομάδα και την Διακαινήσιμο, τους
ιεροψάλτες, τους νεωκόρους και όσους εθελοντικά προσέφεραν.

Από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Θεοχάρης

Θέσεις μάχης στον δυτικό Πύργο της Ακρόπολης Σερβίων.Τελευταία μάχη- Τ.Ν

Ανθρωπόμορφοι βράχοι στα Σέρβια. Μεταμόρφωση με χρήση Τ.Ν.

Σέρβια τέλη του 19αι Χριστιανική συνοικία. Κίνηση πίνακα με χρήση Τ.Ν.