Μελέτη αναπτυξιακών χαρακτηριστικών Δήμων Ν. Κοζάνης
2.14 Δήμος Σερβίων
2.14.1 Ιστορικό διοικητικής μεταβολής
Από την ανάλυση της διοικητικής μεταβολής του Δήμου Σερβίων, προκύπτει ότι ο εν
λόγω Δήμος συστάθηκε ως Κοινότητα Σερβίων το 1918 με το ΦΕΚ 260Α -
31/12/1918 και προσαρτήθηκαν σε αυτή οι οικισμοί Γούλες, Ορτά Κιόϊ, Ρύμνιον,
Ράχοβον και Αυλές. Ωστόσο το 1919 με το ΦΕΚ 211Α - 24/09/1919 ο οικισμός Ορτά
Κιόϊ αποσπάται από την Κοινότητα Σερβίων και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Ορτά-
Κιόϊ, ενώ με το ΦΕΚ 229Α - 17/10/1919 ο οικισμός Καλιντάδες μετονομάζεται σε
Καλντάδες. Οι οικισμοί Αυλές και Ράχοβον αποσπώνται από την Κοινότητα το 1920
και ορίζονται έδρες των Κοινοτήτων Αυλών και Ραχόβου (ΦΕΚ 74Α - 31/03/1920),
ενώ οι οικισμοί Γούλες και Ρύμνιον αποσπόνται και αυτοί από την Κοινότητα και
προσαρτώνται στην Κοινότητα Γουλών (ΦΕΚ 158Α - 18/07/1920), με τον πρώτο να
αποτελεί πλέον την έδρα του. Το 1925 με το ΦΕΚ 139Α - 04/06/1925 και ο οικισμός
Καλντάδες αποσπάται από την Κοινότητα και προσαρτάται στην Κοινότητα Ραχόβου.
Στη συνέχεια, το 1964 η Κοινότητα Σερβίων αναγνωρίζεται σε Δήμο Σερβίων (ΦΕΚ
185Α - 30/10/1964). Το ΦΕΚ 64Α - 10/04/1975 καταργεί και συνενώνει με το Δήμο
την Κοινότητα Λάβας, ενώ το ΦΕΚ - 05/04/1981 αναγνωρίζει και προσαρτά στο Δήμο
τον οικισμό Νέα Λάβα. Επίσης το 1994 με το ΦΕΚ 56Α - 14/04/1994 η Κοινότητα
Καστανιάς καταργείται και συνενώνεται με το Δήμο, ενώ το 1997 με το ΦΕΚ 244Α -
04/12/1997 καταργούνται και συνενώνονται με το Δήμο οι Κοινότητες Ροδίτου,
Πολυρράχου, Αυλών, Λευκάρων, Πλατανορρεύματος, Ιμέρων, Μεσιανής,
Βαθυλάκκου, Γουλών, Νεράϊδας, Τριγωνικού, Μεταξά και Κρανιδίων. Τέλος το 2001
με το ΦΕΚ - 18/03/2001 καταργούνται οι οικισμοί Προφήτης Ηλίας και Παραλίμνη.
2.14.2 Συνοπτική παρουσίαση βασικών χαρακτηριστικών Δήμου Σερβίων
Ο Δήμος Σερβίων βρίσκεται στις βορειοδυτικές απολήξεις των Πιερίων όρεων και
εκτείνεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του Νομού Κοζάνης. Ο Δήμος έχει έκταση
400.116 στρέμματα και πρωτεύουσα του είναι τα Σέρβια που συγκεντρώνουν το 36%
του συνολικού πληθυσμού. Ο Δήμος Σερβίων είναι ένας από τους παραλίμνιος
Δήμους του Νομού Κοζάνης και ένα σημαντικό ποσοστό της έκτασης της λίμνης
βρίσκεται στην επικράτεια του. Η τεχνητή λίμνη είναι ουσιαστικός παράγοντας που
καθορίζει το χωροταξικό πλαίσιο της περιοχής και οι οικισμοί που αποτελούν την
παραλίμνια ζώνη παρουσιάζουν λόγω της θέσης τους, σημαντικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, η κεντροβαρική θέση της πόλης των Σερβίων και η χωροθέτηση
λειτουργιών του τριτογενή τομέα συντελούν στην ανάδειξη τους σε κέντρο άμεσης
επιρροής και εξάρτησης των υπολοίπων οικισμών του Δήμου.
Σύμφωνα με το Νόμο 2539/4-12-97 «Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής
Αυτοδιοίκησης», ο Δήμος Σερβίων αποτελείται από 15 Δημοτικά Διαμερίσματα:
άπτυξης
ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΤΑ ΝΟΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ
Δ.Δ.Σερβίων, Δ.Δ.Αυλών, Δ.Δ.Βαθυλάκκου, Δ.Δ.Γουλών, Δ.Δ.Ιμέρων , Δ.Δ.Καστανιάς,
Δ.Δ.Κρανιδίων, Δ.Δ.Λευκάρων, Δ.Δ.Μεσιανής, Δ.Δ.Μεταξά, Δ.Δ.Νεράιδας,
Δ.Δ.Πλατανορρεύματος, Δ.Δ.Πολυρράχου, Δ.Δ.Ροδίτου και Δ.Δ.Τριγωνικού
Ο πληθυσμός του Δήμου Σερβίων, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, είναι
10.001 κάτοικοι και η πυκνότητα του ίση με 23,8 κατ./χλμ
2
. Για την περίοδο 1991-
2001, ο πληθυσμός του Δήμου παρουσιάζει μείωση κατά 2,87%, ακολουθώντας
διαφορετικές τάσεις σε σχέση με τα ανώτερα χωρικά επίπεδα (Νομός Κοζάνης, Δυτική
Μακεδονία, Ελλάδα) που εμφανίζουν αύξηση κατά 3,38%, 2,95% και 6,86%
αντίστοιχα. Επιπλέον, το ποσοστό αλλοδαπών στο Δήμο είναι 2,6%, ενώ ο δείκτης
γήρανσης 23,1.
Αναφορικά με τον τομέα της εκπαίδευσης, στο Δήμο λειτουργούν 9 Νηπιαγωγεία, 6
Δημοτικά, 1 Γυμνάσιο και 2 Λύκεια. Από την ανάλυση των μορφωτικών δεικτών,
προκύπτει ότι το ποσοστό πρωτοβάθμιας είναι 62,8%, το ποσοστό δευτεροβάθμιας
είναι 29,2% και το ποσοστό τριτοβάθμιας 8%.
Από την ανάλυση της τομεακής διάρθρωσης της απασχόλησης, διαπιστώνεται ότι το
29,19% των κατοίκων του Δήμου απασχολείται στον πρωτογενή τομέα, το 26,24%
στο δευτερογενή τομέα και το 42,08% στον τριτογενή τομέα. Ειδικότερα, στο Δήμο
Σερβίων έχουν αρχίσει να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια ραγδαία αγροτική
ανάπτυξη με τη δυνατότητα άρδευσης από τα νερά της λίμνης, ενώ με την αλιεία
ασχολούνται ελάχιστοι κάτοικοι. Η μεταποιητική δραστηριότητα στο Δήμο
περιορίζεται σε μικρές οικογενειακής μορφής επιχειρήσεις, η παραγωγή των οποίων
διατίθεται στην τοπική αγορά και καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών. Ακόμη, ο
κύριος όγκος των καταστημάτων εμπορίου-υπηρεσιών, συγκεντρώνεται στα Σέρβια
τα οποία μπορούμε καλύπτουν, κατά βάση, τις ανάγκες της περιοχής του Δήμου
Σερβίων ενώ ο τουρισμός είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος στο δημοτικό διαμέρισμα
Νεράιδας όπου το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού ασχολείται με επιχειρήσεις
παροχής υπηρεσιών ( εστιατόρια, καφετέριες, ξενοδοχεία).
Το ποσοστό ανεργίας στο Δήμο Σερβίων για το 2001 είναι 15,7% και εμφανίζει
αύξηση σε σχέση με το 1991, που ανερχόταν σε 11,86%. Το ποσοστό αυτό είναι
ο από το αντίστοιχο της Περιφέρειας (16,27%), αλλά υψηλότερο από το
μέσο όρο της χώρας (11,12%). Επιπλέον, το 2001, ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός
κυμαίνεται στο 41%.
Σχετικά με την εργασιακή κινητικότητα, ο Δήμος εμφανίζει δείκτη εκροής
απασχόλησης 22,40 και δείκτη εισροής απασχόλησης 7,99. Ακόμη, εξετάζοντας το
επίπεδο εισοδήματος με στοιχεία του Κέντρου Πληροφορικής του Υπουργείου
Οικονομικών (ΚΕΠΥΟ) για το 2003, το εισόδημα ανά φορολογούμενο ισούται με
8.522 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 105,9% του νομού. Επιπλέον, από την
εκτίμηση της προσβασιμότητας του Δήμου μέσω των
χρονοαποστάσεων μεταξύ των
οικισμών και της έδρας, διαπιστώνεται ότι είναι σε σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο,
λαμβανομένου υπόψη και του ανάγλυφου της περιοχής.
2.14 Δήμος Σερβίων
2.14.1 Ιστορικό διοικητικής μεταβολής
Από την ανάλυση της διοικητικής μεταβολής του Δήμου Σερβίων, προκύπτει ότι ο εν
λόγω Δήμος συστάθηκε ως Κοινότητα Σερβίων το 1918 με το ΦΕΚ 260Α -
31/12/1918 και προσαρτήθηκαν σε αυτή οι οικισμοί Γούλες, Ορτά Κιόϊ, Ρύμνιον,
Ράχοβον και Αυλές. Ωστόσο το 1919 με το ΦΕΚ 211Α - 24/09/1919 ο οικισμός Ορτά
Κιόϊ αποσπάται από την Κοινότητα Σερβίων και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Ορτά-
Κιόϊ, ενώ με το ΦΕΚ 229Α - 17/10/1919 ο οικισμός Καλιντάδες μετονομάζεται σε
Καλντάδες. Οι οικισμοί Αυλές και Ράχοβον αποσπώνται από την Κοινότητα το 1920
και ορίζονται έδρες των Κοινοτήτων Αυλών και Ραχόβου (ΦΕΚ 74Α - 31/03/1920),
ενώ οι οικισμοί Γούλες και Ρύμνιον αποσπόνται και αυτοί από την Κοινότητα και
προσαρτώνται στην Κοινότητα Γουλών (ΦΕΚ 158Α - 18/07/1920), με τον πρώτο να
αποτελεί πλέον την έδρα του. Το 1925 με το ΦΕΚ 139Α - 04/06/1925 και ο οικισμός
Καλντάδες αποσπάται από την Κοινότητα και προσαρτάται στην Κοινότητα Ραχόβου.
Στη συνέχεια, το 1964 η Κοινότητα Σερβίων αναγνωρίζεται σε Δήμο Σερβίων (ΦΕΚ
185Α - 30/10/1964). Το ΦΕΚ 64Α - 10/04/1975 καταργεί και συνενώνει με το Δήμο
την Κοινότητα Λάβας, ενώ το ΦΕΚ - 05/04/1981 αναγνωρίζει και προσαρτά στο Δήμο
τον οικισμό Νέα Λάβα. Επίσης το 1994 με το ΦΕΚ 56Α - 14/04/1994 η Κοινότητα
Καστανιάς καταργείται και συνενώνεται με το Δήμο, ενώ το 1997 με το ΦΕΚ 244Α -
04/12/1997 καταργούνται και συνενώνονται με το Δήμο οι Κοινότητες Ροδίτου,
Πολυρράχου, Αυλών, Λευκάρων, Πλατανορρεύματος, Ιμέρων, Μεσιανής,
Βαθυλάκκου, Γουλών, Νεράϊδας, Τριγωνικού, Μεταξά και Κρανιδίων. Τέλος το 2001
με το ΦΕΚ - 18/03/2001 καταργούνται οι οικισμοί Προφήτης Ηλίας και Παραλίμνη.
2.14.2 Συνοπτική παρουσίαση βασικών χαρακτηριστικών Δήμου Σερβίων
Ο Δήμος Σερβίων βρίσκεται στις βορειοδυτικές απολήξεις των Πιερίων όρεων και
εκτείνεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του Νομού Κοζάνης. Ο Δήμος έχει έκταση
400.116 στρέμματα και πρωτεύουσα του είναι τα Σέρβια που συγκεντρώνουν το 36%
του συνολικού πληθυσμού. Ο Δήμος Σερβίων είναι ένας από τους παραλίμνιος
Δήμους του Νομού Κοζάνης και ένα σημαντικό ποσοστό της έκτασης της λίμνης
βρίσκεται στην επικράτεια του. Η τεχνητή λίμνη είναι ουσιαστικός παράγοντας που
καθορίζει το χωροταξικό πλαίσιο της περιοχής και οι οικισμοί που αποτελούν την
παραλίμνια ζώνη παρουσιάζουν λόγω της θέσης τους, σημαντικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, η κεντροβαρική θέση της πόλης των Σερβίων και η χωροθέτηση
λειτουργιών του τριτογενή τομέα συντελούν στην ανάδειξη τους σε κέντρο άμεσης
επιρροής και εξάρτησης των υπολοίπων οικισμών του Δήμου.
Σύμφωνα με το Νόμο 2539/4-12-97 «Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής
Αυτοδιοίκησης», ο Δήμος Σερβίων αποτελείται από 15 Δημοτικά Διαμερίσματα:
άπτυξης
ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΤΑ ΝΟΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ
Δ.Δ.Σερβίων, Δ.Δ.Αυλών, Δ.Δ.Βαθυλάκκου, Δ.Δ.Γουλών, Δ.Δ.Ιμέρων , Δ.Δ.Καστανιάς,
Δ.Δ.Κρανιδίων, Δ.Δ.Λευκάρων, Δ.Δ.Μεσιανής, Δ.Δ.Μεταξά, Δ.Δ.Νεράιδας,
Δ.Δ.Πλατανορρεύματος, Δ.Δ.Πολυρράχου, Δ.Δ.Ροδίτου και Δ.Δ.Τριγωνικού
Ο πληθυσμός του Δήμου Σερβίων, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, είναι
10.001 κάτοικοι και η πυκνότητα του ίση με 23,8 κατ./χλμ
2
. Για την περίοδο 1991-
2001, ο πληθυσμός του Δήμου παρουσιάζει μείωση κατά 2,87%, ακολουθώντας
διαφορετικές τάσεις σε σχέση με τα ανώτερα χωρικά επίπεδα (Νομός Κοζάνης, Δυτική
Μακεδονία, Ελλάδα) που εμφανίζουν αύξηση κατά 3,38%, 2,95% και 6,86%
αντίστοιχα. Επιπλέον, το ποσοστό αλλοδαπών στο Δήμο είναι 2,6%, ενώ ο δείκτης
γήρανσης 23,1.
Αναφορικά με τον τομέα της εκπαίδευσης, στο Δήμο λειτουργούν 9 Νηπιαγωγεία, 6
Δημοτικά, 1 Γυμνάσιο και 2 Λύκεια. Από την ανάλυση των μορφωτικών δεικτών,
προκύπτει ότι το ποσοστό πρωτοβάθμιας είναι 62,8%, το ποσοστό δευτεροβάθμιας
είναι 29,2% και το ποσοστό τριτοβάθμιας 8%.
Από την ανάλυση της τομεακής διάρθρωσης της απασχόλησης, διαπιστώνεται ότι το
29,19% των κατοίκων του Δήμου απασχολείται στον πρωτογενή τομέα, το 26,24%
στο δευτερογενή τομέα και το 42,08% στον τριτογενή τομέα. Ειδικότερα, στο Δήμο
Σερβίων έχουν αρχίσει να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια ραγδαία αγροτική
ανάπτυξη με τη δυνατότητα άρδευσης από τα νερά της λίμνης, ενώ με την αλιεία
ασχολούνται ελάχιστοι κάτοικοι. Η μεταποιητική δραστηριότητα στο Δήμο
περιορίζεται σε μικρές οικογενειακής μορφής επιχειρήσεις, η παραγωγή των οποίων
διατίθεται στην τοπική αγορά και καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών. Ακόμη, ο
κύριος όγκος των καταστημάτων εμπορίου-υπηρεσιών, συγκεντρώνεται στα Σέρβια
τα οποία μπορούμε καλύπτουν, κατά βάση, τις ανάγκες της περιοχής του Δήμου
Σερβίων ενώ ο τουρισμός είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος στο δημοτικό διαμέρισμα
Νεράιδας όπου το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού ασχολείται με επιχειρήσεις
παροχής υπηρεσιών ( εστιατόρια, καφετέριες, ξενοδοχεία).
Το ποσοστό ανεργίας στο Δήμο Σερβίων για το 2001 είναι 15,7% και εμφανίζει
αύξηση σε σχέση με το 1991, που ανερχόταν σε 11,86%. Το ποσοστό αυτό είναι
ο από το αντίστοιχο της Περιφέρειας (16,27%), αλλά υψηλότερο από το
μέσο όρο της χώρας (11,12%). Επιπλέον, το 2001, ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός
κυμαίνεται στο 41%.
Σχετικά με την εργασιακή κινητικότητα, ο Δήμος εμφανίζει δείκτη εκροής
απασχόλησης 22,40 και δείκτη εισροής απασχόλησης 7,99. Ακόμη, εξετάζοντας το
επίπεδο εισοδήματος με στοιχεία του Κέντρου Πληροφορικής του Υπουργείου
Οικονομικών (ΚΕΠΥΟ) για το 2003, το εισόδημα ανά φορολογούμενο ισούται με
8.522 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 105,9% του νομού. Επιπλέον, από την
εκτίμηση της προσβασιμότητας του Δήμου μέσω των
χρονοαποστάσεων μεταξύ των
οικισμών και της έδρας, διαπιστώνεται ότι είναι σε σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο,
λαμβανομένου υπόψη και του ανάγλυφου της περιοχής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου