Δευτέρα, Μαρτίου 28, 2016

Έλευση των ιερών Λειψάνων Αγίων Ραφαήλ Νικολάου και Ειρήνης στον Ι.Ν.Αγίας Κυριακής Σερβίων

ΑΦΙΞΗ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ
ΑΓΙΩΝ ΡΑΦΑΗΛ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΣ

Ανακοινώνεται ότι στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Κυριακής Σερβίων θα αφιχθούν τα ιερά λείψανα των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης από την Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ Μυτιλήνης. Η άφιξη θα γίνει την Κυριακή 10 Aπριλίου 2016 στις 6:00 το απόγευμα. Τα ιερά Λείψανα θα παραμείνουν στον Ναό μέχρι το μεσημέρι της Τετάρτης 13 Απριλίου.

Το πρόγραμμα των σχετικών ιερών ακολουθιών έχει ώς εξής:

  • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
 6:00μ.μ: ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ
6:15μ.μ.: ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ-ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ.

  • ΔΕΥΤΕΡΑ 11 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
7:30π.μ:ΟΡΘΡΟΣ-ΩΡΕΣ-ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΩΝ ΔΩΡΩΝ

6:00μ.μ:ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ-ΕΥΧΕΛΑΙΟ.

  • ΤΡΙΤΗ 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

7:30π.μ.:ΟΡΘΡΟΣ -ΩΡΕΣ-ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΩΝ ΔΩΡΩΝ

6:00μ.μ.: ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ-ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

  • ΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
7:30π.μ.: ΟΡΘΡΟΣ -ΩΡΕΣ-ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΩΝ ΔΩΡΩΝ

12:00 Μεσημέρι:ΔΕΗΣΗ -ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ

Από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο

Παρασκευή, Μαρτίου 25, 2016

Ο Ο.Λήκ στα Σέρβια

Ο περιηγητής Λήκ επισκέφτηκε τα Σέρβια το1806. 
Μας δίνει την  πληροφορία  ότι η επισκοπική εκκλησία του κάστρου, οι λεγόμενες σαράντα πόρτες, είναι κατεστραμμένη, όπως και ότι  η επισκοπή που βρίσκεται στην πόλη, ο  ναός της Αγίας Κυριακής , δεν βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση παρόλο που ακόμη είναι  σε χρήση.
Εκεί, στην Αγία Κυριακή που φιλοξενούσε το επισκοπείο, συνάντησε και τον επίσκοπο Θεόφιλο(1785-1811) που έτυχε τον καιρό εκείνο  να βρίσκεται εκεί, με τον οποίο είχαν  συζήτηση. Ο Θεόφιλος του ανέφερε για τα Σέρβια ότι  πιθανόν να είναι αποικία των Σέρβων των οποίων οι απόγονοι οδηγήθηκαν εκεί  από τους Τούρκους. Αυτό φανερώνει  ότι ο επίσκοπος γνώριζε το χωρίο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου(945-959) για τα Σέρβια. Βέβαια οι Τούρκοι δεν είναι οι γνωστοί Σελτζούκοι ή Οθωμανοί αλλά μάλλον κάποια Αβαρικά φύλα. Γνωρίζοντας  ο Λήκ την αναφορά του Προφυρογέννητου δεν την αμφισβητεί αυτήν την υπόθεση.
Εκείνο όμως που αμφισβητεί ο Άγγλος περιηγητής , αλλά δεν το φανερώνει ως σεβασμό στο ότι τον δέχθηκε ο Θεόφιλος , είναι η άποψη του επισκόπου που την δέχεται  ως αναμφισβήτητο γεγονός, ότι  ο Απόστολος Παύλος πέρασε μέσω των Σερβίων στην πορεία του από τη Βέροια στη Αθήνα. Ως αγγλικανός ο Λήκ μάλλον δέχεται μόνο ότι είναι γραμμένο στην Καινή Διαθήκη,και δεν δέχεται την προφορική παράδοση όπως είναι αποδεκτή στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Δίνει επίσης την πληροφορία ότι τα Σέρβια έχουν περίπου 500 τουρκικά σπίτια και μερικά ελληνικά...Το πιο πολύτιμο προϊόν των αγρών των Σερβίων είναι μια ποικιλία καπνού, που φέρει ένα κίτρινο φύλλο όπως εκείνη των Γιαννιτσών. Οι δρόμοι της πόλης οριοθετούνται με το χόρτο καπνού που στεγνώνει κατά μήκος των προθαλάμων των σπιτιών, όπως και στις αυλές τους.

Τρίτη, Μαρτίου 22, 2016

Η άλωση των Σερβίων(ενημερώθηκε 24-3-2016 )



Η απελευθέρωση των Σερβίων απο τους Τούρκους είναι γνωστή και εορτάζεται  στις 10 Οκτωβρίου του 1912. Πότε όμως έγινε η υποδούλωσή της στους Τούρκους;


Η μόνη πηγή πληροφορίας για το πάρσιμο των Σερβίων είναι από τον τούρκο περιηγητή του 17ου αιώνα τον Εβλιά Τζελεμπή. Εκεί αναφέρει ότι τα Σέρβια παραδόθηκαν από τα χέρια των Ελλήνων, ίσως μετά από βραχύχρονη πολιορκία, στον Βαγιαζήτ Α΄(1389-1402) κατά την κάθοδο του στην νότια Ελλάδα το έτος 1393/4.

Διαβάζουμε στο βιβλίο του Α.Ξυγγόπουλου στις σημειώσεις ο Εβλιά γράφει επί λέξει: Όταν κατά το έτος (κενό) ο προστάτης και αφέντης Βαγιαζήτ πορευόταν εναντίον των Ελλήνων , για να αλώσει και να εκπορθήσει, χάρη στις ισχυρές του δυνάμεις, κατέλαβε από τα χέρια των Έλληνων και το φρούριο αυτό (των Σερβίων) με όλα τα κτήματα και τη γή του...(μετάφραση Αβραάμ Παπάζογλου)


Εκείνη την εποχή της παράδοσης του κάστρου το 1393/4 πρέπει να τοποθετήσουμε την αφιξη των 18 οικογενειών απο τα Σέρβια στην Κοζάνη,  όπως αναφέρει ο Λιούφης, λίγα έτη μετά την κάθοδο εξ Ηπείρου των πρώτων Κοζανιτών απο την Κόσδιανη η οποία έγινε μεταξύ 1390-1392 (σελ 37)

Η Θεσσαλονίκη είχε παραδοθεί με τον ίδιο τρόπο αμαχητί το 1387 μετά από μια τετράχρονη πολιορκία. Οι κάτοικοί της προτίμησαν να παραδοθούν για να  αποφύγουν  την παραδοσιακή σφαγή και λεηλασία αν κυριευόταν. Απογοητευμένος από την στάση των κατοίκων ο κυβερνήτης της πόλης και μετέπειτα αυτοκράτορας Μανουήλ Παλαιολόγος  φεύγει από την πόλη αυτοεξόριστος στη Λήμνο.


Για τη Βέροια ο Τζελεμπή αναφέρει ότι πάρθηκε με άλωση επί Σουλτάνου Μουράτ Α’(1362-1389) το 1385.


Η Λάρισα φέρεται να πάρθηκε μαζί με τα τα Τέμπη και τον Πλαταμώνα το 1386 και σε δεύτερη φάση μετά το 1393 όλη η Θεσσαλία.


Την ίδια εποχή, αναφέρει ο Κ. Παπαθανασίου  στη μικρή πεδιάδα της Σαρί Γκιόλ (κίτρινη λίμνη) και στα Καϊλιάρια (Πτολεμαίδα) της περιοχής Κοζάνης εγκαθίσταται στα 1390 ένα σώ­μα Γιουρούκων μουσουλμάνων και Κονιάρων, που ήρθαν μετά από εκστρατεία στην Τρανσυλβανία και ήταν μεταφορείς πυροβόλων, που όλοι έδιναν σώμα 15000 ανδρών  στο στρατό του σουλτάνου. Ο Παν. Λιούφης, που έγραψε την Ιστορία της Κοζάνης, αναφέρει ότι γύρω από την Κοζάνη τα εύφορα μέρη κατέ­λαβαν αμειβόμενοι στρατιώτες από την περιοχή Ικονίου της Μ. Ασίας, γι' αυτό ονομάζονται Ικονιάρηδες ή Κονιάροι. Τα ίδια περίπου γράφει και ο Μ. Καλιν- δέρης και προσθέτει ότι εκτός από την περιοχή της Σαρί Γκιόλ κατοίκησαν και στην περιοχή Τσαρτσαμπά (=παζάρι της Τετάρτης) νότια της Κοζάνης.


Με την παράδοση της η Θεσσαλονίκη (1387) γνώρισε ένα καθεστώς αυτονομίας το οποίο όμως χάθηκε επί του Βαγιαζίτ Α΄ την εποχή της παράδοσης των Σερβίων στους Οθωμανούς.(1393/4)



Μετά όμως την ήττα που υπέστησαν οι Οθωμανοί στη Μάχη της Άγκυρας απο τον Ταμερλάνο  και το θάνατο του Βαγιαζίτ, η περιοχή της σημερινής Μακεδονίας- Θεσσαλίας φαίνεται να πέρασε στα χέρια του αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολογου ως αμοιβή από τον διάδοχο του Βαγιαζίτ, τον  Σουλεμάν(1402-1410) , το 1403. Με αυτόν το τρόπο τα Σέρβια και η Θεσσαλονίκη περνάνε στην διοίκηση της Κωνσταντινούπολης μέσω του στρατηγού Δημητρίου Λεονταρί


Το 1410 τα Σέρβια και η Θεσσαλονίκη επί του διαδόχου  Μουσά(1410-1413)  περάσανε αμαχητί πάλι στους Οθωμανούς αλλά το 1414 γύρισαν στο Βυζάντιο επί ΜεχμέτΑ΄(1413-1421).


Μετά το 1422 επί Μουράτ Β΄(1421-1451) φαίνεται να ξεκινάει η εποχή της άλωσης των Σερβίων όπως και όλης της σημερινής Μακεδονίας.


Το 1423 η Θεσσαλονίκη πωλήθηκε από τον δεσπότη της Ανδρόνικο στους  Βενετούς, και ξεκινάει μια επτάχρονη πολιορκία από τους Οθωμανούς με τον Μουράτ Β΄ η οποία καταλήγει στην άλωσή της στις 29 Μαρτίου του  1430.


Η δεύτερη κατάληψη-άλωση των Σερβίων απο τους Οθωμανούς, σύμφωνα με τον Θ.Παπαθανασίου φαίνεται να έγινε μεταξύ των ετών 1422, όταν ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ στράφηκε δυτικά μετά την αποτυχημένη προσπάθεια άλωσης της Κωνσταντινούπολης  και το 1430 έτος άλωσης της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις μετά απο μακροχρόνια πολιοκρία (12 χρόνους), με πιθανότερη το έτος λήξης της πολιορκίας της Θεσσαλονίκης το 1430.

 Ο Λιούφης στην Ιστορία της Κοζάνης αναφέρει ότι στα Σέρβια υπάρχει έξω της πόλεως έξω απο το φρούριο ένας τόπος που ονομάζεται Σεϊτλίκ(Μαρτύριο)όπου ενταφιάστηκαν αυτοί(οι Τούρκοι ) που έπεσαν κατά την πολιορκία της πόλης και κατά το μήνα Μάιο οι Τούρκοι και οι Τουρκάλες προσεύχονται. Και σύμφωνα με Τουρκική παράδοση ο Σουλτάνος Βαγιαζίτ αφού πήγε στις κοντινές Βρύσες έδωσε το σχέδιο για να κτιστεί το τζαμί που βρισκόταν μέσα στην πόλη και καλούνταν Βασιλικό Τζαμί (Ουνκιάρ Τζαμί)


Οι Κώστας Καμπουρίδης & Γιώργος Σαλακίδης στο βιβλίο τους  "Η Επαρχία Σερβίων τον 16ο αιώνα μέσα από οθωμανικές πηγές" αναφέρουν ως πιθανό έτος κατάκτησης των Σερβίων το 1426 και κατά πάσα πιθανότητα με υποταγή  όπως μαρτυρά το γεγονός ότι καμιά χριστιανική εκκλησία των Σερβίων δεν μετατράπηκε σε τζαμί.




Αυτό εικάζεται και από τον Γ. Φραντζή (1401-1477) ο οποίος λέγει για τον Μουράτ Β' :"κύριος της Αρχής όλης έγινε μέχρι κάποια φρούρια τα οποία ήσαν σε κάποια υψηλότατα βουνά" 


Ο Α.Τσαρμανίδης στο βιβλίο του "Συμβολή στην ιστορία της επαρχίας των Σερβίων κατά την περίοδο 1350-1880" δέχεται ως πρώτη κατάληψη των Σερβίων το 1391-94 από τον Βαγιαζίτ Α΄ , με φονικότατες μάχες, αλλά δέχεται ως δεύτερη κατάληψη των Σερβίων το έτος 1499-1500 από τον Βαγιαζίτ Β΄ (1481-1512) μετά δηλαδή την άλωση της Πόλης(1453), απορρίπτοντας την μετάφραση του Τσελεμπή από τον Α.Μοσχόπουλο κατά τον Ξυγγόπουλο και δίνοντας νέα σωστή μετάφραση "Ενώ ο Βαγιαζίτ ο Άγιος(Β΄)..πήγαινε να καταλάβει ...τα κάστρα του Μωριά Μεθώνη και Κορώνη , πήρε το κάστρο αυτό(Σέρβια)από τα χέρια των Ελλήνων με υποταγή(ΑΜΑΝ)". Θεωρώντας ότι η περιοχή επαναστάτησε , τα Σέρβια ελευθερώθηκαν και στο τέλος υπετάγησαν πάλι στους Οθωμανούς εξαιτίας των πολλών κονιάρων τούρκων.

 Εάν όμως ο Εβλιγιά Τσελεμπή που έζησε τον 17ο αιώνα  αναφέρει μόνο  μια κατάληψη των Σερβίων μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης(1453) γιατί δεν αναφέρει μια προηγούμενη κατάληψη τους; Τα Σέρβια ήταν ελεύθερα γι' αυτόν μέχρι το 1500; Για εμάς λοιπόν ο Εβλιά μάλλον μπερδεύτηκε στην αναφορά  του ως προς τους Σουλτάνους και αντί να αναφέρει τον  Βαγιαζίτ Α΄ ανέφερε τον Β΄ θεωρώντας ο Εβλιγιά  ότι καταλήφθηκαν τα Σέρβια  όταν πήγαινε στην Πελοπόνησο για τις δύο πόλεις Μεθώνη και Κορώνη.  Αλλά και ο Βαγιαζίτ Α΄ κατέβηκε στην Πελοπόνησο όταν άρχισαν εμφύλιες διαμάχες μεταξύ των Παλαιολόγων Δεσποτών στο Μυστρά  μετά από πρόσκληση τους κοντά στο 1390 και ζητήθηκε από τον Εβρενός μπέη(στρατηγό του) να επέμβει. Βέβαια αναρωτιόμαστε γιατί δεν αναφέρει και την δεύτερη το 1426. Σχετικά με την αξιοπιστία των πηγών για την κατάκτηση των πόλεων παρακάτω δίνεται μια βιβλιοκριτική για τον Εβλιά  στο βιβλίο του Β.Δημητριάδη σχετικά με τις άμεσες πληροφορίες που δίνει ο περιηγητής στο πέμπτο κεφάλαιο της μετάφρασης.


  http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/viewFile/6182/5917

Ως τελικό συμπέρασμά μας, με όσα μπορέσαμε να λάβουμε υπ'οψιν μας,  μπορούμε να θεωρήσουμε δύο καταλήψεις των Σερβίων, την πρώτη το 1393/94 με παραχώρηση στους Οθωμανούς, και την δεύτερη την περίοδο 1423/30 με άλωση με πιθανές ημερομηνίες το 1426 ή το 1430.


Για τα παραπάνω χρησιμοποιήθηκαν τα βιβλια των Α.Ξυγγόπουλου , Θ.Παπαθανασίου, Κ.Παπαθανασίου  και οι αναφορές   του Φ.Κοτζαγεώργη στη σελίδα του Ι.Μ. Μ. Α., Α.Τσαρμανίδης "Συμβολή στην ιστορία της επαρχίας των Σερβίων κατά την περιοδο 1350-1880", πηγές από το διαδίκτυο.

Δευτέρα, Μαρτίου 21, 2016

Το 1821 και η σημερινή απόπειρα διαστρέβλωσής του.



ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Σας προσκαλούμε στην πανηγυρική εκδήλωση που διοργανώνει ο Μ.Ο.Σ. επί τη Εθνική Παλιγγενεσία, την Κυριακή, 27 Μαρτίου 2016, και ώρα 11.00΄π.μ. στην Αίθουσα του Δημοτ. Συμβουλίου στα Σέρβια.
Θέμα: Το 1821 και η σημερινή απόπειρα διαστρέβλωσής του.
Παρουσίαση βιβλίου του Γιώργου Καραμπελιά, 1821,η Παλιγγενεσία.
Θα μιλήσουν ο συγγραφέας Γιώργος Καραμπελιάς
Και ο ιστορικός Σταύρος-Ιάσων Γαβριηλίδης
Με τιμή
Tο Δ.Σ.

Κυριακή, Μαρτίου 20, 2016

Η Καθαρά Δευτέρα, τα Κούλουμα και η κυρα-Σαρακοστή

 Μπακοδήμου Στ. Νικολάου, θεολόγου 

Οι ξέφρενοι εορτασμοί του Τριωδίου με τις ευφάνταστες μεταμφιέσεις, τα ατέλειωτα πάρτι, τις καρναβαλικές παρελάσεις, τις μουσικές με τους πιπεράτους στίχους και τους χορούς ολοκληρώνονται την Καθαρά Δευτέρα, που σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής και το τέλος της Αποκριάς.

 Η Καθαρά Δευτέρα πήρε το όνομά της από τους χριστιανούς και σημαίνει πνευματική και σωματική «κάθαρση» ενώ αποτελεί και ημέρα αργίας. Για τους πιστούς ξεκινά μια περίοδος νηστείας που διαρκεί περίπου 40 μέρες – όσες δηλαδή και οι ημέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο – και εορτάζεται 7 εβδομάδες πριν από την Κυριακή του Πάσχα.

 Η περίοδος νηστείας διαρκεί ως το Μεγάλο Σάββατο και σε γενικές γραμμές απαγορεύονται το κρέας, το ψάρι (εκτός από τα μαλάκια), τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το λάδι και το κρασί. 

Νηστίσιμα φαγητά ωστόσο θεωρούνται το ψωμί, τα λαχανικά, οι καρποί, οι ελιές, τα ζυμαρικά κ.ά. Παραδοσιακά λοιπόν το πιάτο της ημέρας περιλαμβάνει ταραμά, θαλασσινά, ελιές, φασολάδα, χαλβά αλλά και λαγάνα, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό σχήμα. Επίσης συνηθίζεται το πέταγμα του χαρταετού.

 Η Καθαρά Δευτέρα λοιπόν προμηνύει το τέλος του αχαλίνωτου ξεφαντώματος και της ασυδοσίας και την αρχή της περισυλλογής και της κάθαρσης για την υποδοχή της Ανάστασης που συμβολίζει τη λύτρωση και τη σωτηρία.

 Τα Κούλουμα 

Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στην εξοχή και το πέταγμα του χαρταετού ονομάζονται «Κούλουμα». Τα Κούλουμα από τόπο σε τόπο γιορτάζονται διαφορετικά, παντού όμως επικρατούν το κέφι, ο χορός, το τραγούδι. Το πέταγμα του χαρταετού είναι ένα έθιμο με φανατικούς οπαδούς μικρά και «μεγάλα» παιδιά. Θέλει ιδιαίτερη μαστοριά και ιδανικές καιρικές συνθήκες. Πολλοί το ερμηνεύουν ως επιθυμία του ανθρώπου να διώξει μακριά το κακό αλλά και τις έγνοιες του χειμώνα και να καλωσορίσει την άνοιξη, την εποχή που όλα ανθίζουν. 

Για την ετυμολογία της λέξης «Κούλουμα» υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Σύμφωνα με τον Νίκο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό cumulus που σημαίνει σωρός, αφθονία ή επίλογος και υποδηλώνει το πολύ «φαγοπότι» ή το τέλος της εορταστικής περιόδου της Αποκριάς. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, προέρχεται από τη λατινική λέξη columna που σημαίνει κολόνα καθώς το πρώτο γλέντι της Καθαρά Δευτέρας στην Αθήνα έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

 Η κυρα-Σαρακοστή

 Ένα έθιμο που έχει χαθεί στις ημέρες μας είναι αυτό της κυρα-Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μπορούν να μετρηθούν οι εβδομάδες της νηστείας. Στις περισσότερες περιοχές η κυρα-Σαρακοστή ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά που απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, χωρίς στόμα λόγω νηστείας, με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες εβδομάδες νηστείας απέμεναν ως το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο πόδι. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η κυρα-Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί αλλά από ζυμάρι. Μια άλλη παραλλαγή αυτού του εθίμου τη θέλει φτιαγμένη από πανί, γεμισμένη με πούπουλα. Καλή Σαρακοστή σε όλους.

Ομιλία για τον Νεοπαγανισμό σε Κοζάνη και Σέρβια


      Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου θα τελεστεί το απόγευμα της Κυριακής 20 Μαρτίου 2016, στις 6.00 μ.μ., ο Β΄ κατανυκτικός Εσπερινός. Κατά τη διάρκειά του θα μιλήσει ο κ. Λάμπρος Σκόντζος, Θεολόγος, Μέλος της Συνοδικής Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος επί των Αιρέσεων, με θέμα: «Νεοπαγανισμός: Μία σύγχρονη πνευματική, κοινωνική και εθνική απειλή».
     Η ίδια ομιλία θα πραγματοποιηθεί και τη Δευτέρα 21 Μαρτίου, στις 6.00 μ.μ., στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Κυριακής Σερβίων.

Από την Ιερά Μητρόπολη

Παρασκευή, Μαρτίου 11, 2016

Η πριγκίπισσα με τη μεγάλη καρδιά -- Η Αγία Θεοδώρα η πολιούχος της Άρτας

        
 
 
               
                   Η πριγκίπισσα με τη μεγάλη καρδιά -- Η Αγία Θεοδώρα, η πολιούχος της Άρτας 

                Η Θεοδώρα Πετραλίφαινα, Βασίλισσα της Άρτας και κατοπινή Αγία, γεννήθηκε το 1210 στα Σέρβια. Ήταν κόρη του Ιωάννου Πετραλίφα, σεβαστοκράτορος και διοικητού της Θεσσαλίας και Μακεδονίας και τη μητέρα της την έλεγαν Ελένη και ανήκε σε αριστοκρατική οικογένεια της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα με τις πηγές, οι Πετραλίφες ήταν οικογένεια ιταλικής καταγωγής. Γενάρχης τους ήταν ο Πέτρος του Αλίφα (Πέτρος απόν το Αλίφε, πόλη της νοτίου Ιταλίας κοντά στην Καζέρτα), που πήρε μέρος στις νορμανδικές εισβολές του Ροβέρτου Γυισκάρδου και κατόπιν εισήλθε στη βυζαντινή υπηρεσία.
 
           Η ταραχώδης και ρομαντική ιστορία μιας αρχόντισσας, που από νωρίς αξιώθηκε να γίνει βασίλισσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου και μετά από ποικίλες προσωπικές δοκιμασίες να αντέξει και να αναδειχθεί μοναχή και αγία της Εκκλησίας.
            Η ζωή της μοιάζει με παραμύθι. Και θα είχε ξεχαστεί, όπως ξεχάστηκαν πολλές παραμυθένιες ζωές στο διάβα της ιστορίας. Όμως αυτή η πριγκίπισσα είχε κάτι αλλιώτικο από τους άλλους .Ήταν μια πριγκίπισσα με μεγάλη καρδιά. Τόσο μεγάλη ήταν η καρδιά της, που χωρούσε όλους τους ανθρώπους μέσα της, και τους καλούς και τους κακούς.
            Ήταν τόσο γερή και δυνατή, που κατάφερε να είναι ζωντανή ακόμα και σήμερα. Και έδωσε αίμα, για να έχουν ζωή οι κάτοικοι που έζησαν και ζουν σε αυτό τον τόπο. Τους κράτησε ανόθευτη την πίστη και ατόφια την βυζαντινή παράδοση και την ορθοδοξία  μέσα τους..
 
       
     Η ζωή της
         
             Με τον θάνατο του πατέρα της μεταξύ 1224 - 1230, ο Δούκας της Ηπείρου Θεόδωρος ανέλαβε την προστασία της. Τον Θεόδωρο όμως μετά την ήττα του από τους Βουλγάρους το 1230 στη περιοχή μεταξύ Φιλιππούπολης και Ανδριανούπολης, διαδέχεται ο ανεψιός του Μιχαήλ Β΄, γιος του Μιχαήλ Α` Κομνηνού. Περνώντας από τα Σέρβια ο Μιχαήλ, συναντά τη Θεοδώρα, εντυπωσιάζεται από την ομορφιά της παντρεύονται τον ίδιο χρόνο και τη φέρνει μαζί του στη Ήπειρο.
               Η Θεοδώρα, φύση ιδιαίτερα ευαίσθητη και αφιερωμένη στο Θεό δεν μπορεί να ακολουθήσει τους κοσμικούς ρυθμούς ζωής του συζύγου της και γίνεται όλο και περισσότερο υπόδειγμα αφιερωμένης και φιλάνθρωπης βασίλισσας. Ίσως γι’αυτό και ο γάμος τους δεν είχε καλή έκβαση αφού ο Μιχαήλ την εγκατέλειψε για την Αρτινή αρχόντισσα Γαγγρινή, την οποία μάλιστα εγκατέστησε στα ανάκτορα. Η Θεοδώρα δεν μπορεί να το αντέξει και αυτοεξορίζεται.
                Για περίοδο πέντε χρόνων περιφέρεται στη περιοχή των Τζουμέρκων μαζί με τον πρωτότοκο γυιό της Νικηφόρο Κομνηνό και σαν απλή χωρική ζει από τα αγαθά που της προσφέρει η εξοχή. Σε αυτή την κατάσταση, και ενώ συνέλεγε χόρτα, λεπτομέρεια που ο βιογράφος της Ιώβ μοναχός μας μεταφέρει, την βρήκε ο ιερέας του χωριού Πρένιστα, σημερινό Κορφοβούνι.
                Μόλις του αποκαλύπτει την ταυτοτητά της, την παίρνει μαζί του και στο πρόσωπο του βρίσκει παρηγοριά και συμπαράσταση. ΄Ομως ο λαός της Αρτας με επικεφαλής τους άρχοντές του, αγανακτισμένος από τη συμπεριφορά του Μιχαήλ, καταφέρνει να εκδιωχθεί η Γαγγρινή από τα ανάκτορα και να επανέλθει η Θεοδώρα.
               Από το σημείο αυτό ξεκινάει ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή της. Η ίδια συνεχίζει το έργο της φιλανθρωπίας που είχε ξεκινήσει ενώ ο Μιχαήλ επιδίδεται σε έργα μετανοίας. Την περίοδο αυτή, η Αρτα κοσμείται με ναούς και μοναστήρια από τα οποία τα πιό γνωστά είναι η Μονή Κάτω Παναγιάς, η Μονή του Αγίου Γεωργίου και η Μονή της Παναγίας της Παντάνασσας έξω από την Φιλιππιάδα. Είναι η έμπρακτη μετάνοιά του που εκφράζετια κατ’αυτόν τον τρόπο. Επιπλέον αποκτούν άλλα τέσσαρα παιδιά τον Ιωάννη, το Δημήτριο, την Ελένη και την Αννα.
              Μετά τον θάνατο του Μιχαήλ και σχεδόν σαράντα χρόνια έγγαμου βίου, η Θεοδώρα περιβάλλεται το μοναχικό σχήμα, ζώντας για μια δεκαετία ως μοναχή στη μονή του Αγίου Γεωργίου, που κατά παράδοση ίδρυσε η ίδια και σήμερα φέρει το ονομά της. Εκοιμήθη πιθανόν το 1280 σε ηλικία 70 ετών και ετάφη στον νάρθηκα του ναού του Αγίου Γεωργίου, σημερινός ναός της Αγίας Θεοδώρας.
                 Η μνήμη της τιμάται στις 11 Μαρτίου και είναι η πολιούχος της Αρτας. Στον ναό της βρίσκεται σε αργυρή λάρνακα το λειψανό της το οποίο με μεγαλοπρεπή λιτανεία περιφέρεται στους δρόμους της πόλεως τη μέρα της εορτής της.

 http://vizantinaistorika.blogspot.gr/2014/03/blog-post_10.html

Πέμπτη, Μαρτίου 10, 2016

Κατανυκτικοί Εσπερινοί και Ομιλίες την Μεγάλη Τεσσαρακοστή



Η Ιερά Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης ώρισε για την επερχόμενη περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να τελούνται και φέτος, την Κυριακή της Τυρινής και τις πέντε Κυριακές των Νηστειών, οι Κατανυκτικοί Εσπερινοί μετά θείου Κηρύγματος στους Ιερούς Ναούς της πόλεως Κοζάνης.

Οι ομιλητές θα είναι δόκιμοι διάκονοι του λόγου, ώστε κλήρος και λαός να έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν, μέσω αυτών των ομιλιών, την πνευματικότητα της κατανυκτικότερης περιόδου της Εκκλησίας μας.

Ο πρώτος Κατανυκτικός Εσπερινός («της συγχωρήσεως») θα τελεστεί την Κυριακή της Τυρινής, 13 Μαρτίου 2016, στον Ιερό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Κοζάνης και ώρα 6.00 μ.μ.. Ομιλητής θα είναι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων & Κοζάνης κ. Παύλος.

 
Από την Ιερά Μητρόπολη

Κυριακή, Μαρτίου 06, 2016

Ιστορίες μετακίνησης πληθυσμών για την περιοχή Σερβίων




Η περιοχή των Σερβίων είναι συνδεδεμένη ιστορικά με μετακινήσει πληθυσμών και μετεγκαταστάσεις.
Αναφέρουμε μερικές περιπτώσεις που γνωρίζουμε από την τοπική ιστορία.

Ξεκινάμε με την εγκατάσταση των Σέρβων τον 7ο αιώνα όπως αναφέρει ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος επί Ηρακλείου . Οι Σέρβοι ήρθαν στην περιοχή εγκαταστάθηκαν για  7 χρόνια και μετά έφυγαν πάλι

Στην αποτυχημένη πολιορκία επανακτησης των Σερβίων από  του Ιωάννη Καντακουζινο τον  14 αι   πολλοί κάτοικοι της περιοχή αναγκάστηκαν να φύγουν προς την Βέροια μαζί με τον Αυτοκράτορα φοβούμενοι αντίποινα των Σέρβων για την υποστήριξη σε αυτόν.Οι κάτοικοι αυτοί ζουσαν έξω απο τα τείχει του κάστρου.

Γενικά τα Σέρβια σε όλη την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν τόπος εξορίας ευγενών του παλατιού και της διοίκησης δηλαδή κάθε φορά που εκλέγονταν νέος αυτοκράτορας γίνονταν μια εκκαθάριση και κάποιοι εξορίζονταν  ως αντίπαλοι.

Αναφορά γίνεται στο βιβλίο του Λιούφη για την Κοζάνη τον 15ο αιώνα όταν σχηματίζονταν ο τότε οικισμός για την μετεγκατάσταση από τα Σέρβια 18 οικογενειών στην Κοζάνη.

Το ίδιο γίνεται αναφορά σε σουλτανικά φιρμάνια τον 16ο αιώνα για Σερβιώτες που φύγανε από τα Σέρβια μετά απο μαλώματα και έριδες και πήγαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Βελβεντού

Πολλοι Σερβιώτες φύγανε  μετανάστες στην Αυστροουγγαρία ως αποτέλεσμα του ανοίγματος εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Αυστρίας και οθωμανικής αυτοκρατορίας τον 17 και 18ο αιώνα μην αντέχοντας την οθωμανική κυριαρχία. Κάποιοι από αυτούς απέκτησαν και τίτλους ευγενείας.

Το 1880 κάτοικοι του Νεοχωρίου ήρθαν και κατοίκησαν στα Σέρβια

Το  1881 με την προσάρτηση της Θεσαλίας στον κορμό της Ελλάδας  πολλοί οθωμανοί ανώτεροι υπάλληλοι της δοιήκησης και αστικός πληθυσμός ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στα Σέρβια χτίζοντας σύχρονα και όμορφα κτίρια για την εποχή, δημιουργώντας και την σημερινή ρυμοτομία που έχει η πόλη.
Το 1912 με την απελευθέρωση των Σερβίων πολλοί μουσουλμάνοι φύγανε από τα Σέρβια οριστικά φοβούμενοι αντίποινα για τις σφαγές των 117  πρόκριτων που κάνανε τα οθωμανικά στρατεύματα

Πολλοί Σερβιώτες είναι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία και τον Πόντο που ήρθαν στην περιοχή το 1922 με την ανταλλαγή των πληθυσμών , όπως και οι τελευταίοι τούρκοι Οθωμανοί που ξέμειναν μετά την απελευθέρωση τότε  φύγανε κι αυτοί.

 Το 1943 στις 6 Μαρτίου με το ολοκαύτωμα των Σερβίων από τους Ιταλούς και με την κήρυξη της περιοχής σε νεκρή ζώνη πολλοί Σερβιώτες φύγανε οριστικά ως πρόσφυγες σε άλλες περιοχές της Ελλάδος καθώς καταστράφηκε το βιος τους , κυρίως ο αστικός πληθυσμός, εμποροβιοτεχνικός, ενώ ο αγροτικός πληθυσμός επέστεψε και ξαναέχτισαν τα Σέρβια.

Στην διάρκεια του εμφυλίου τα Σέρβια δέχτηκαν πολλές οικογένειες από τα γύρω χωριά

Πολλοί κάτοικοι φύγανε για μετανάστες στην Γερμανία στο τέλος της δεκαετίας του 1950 αρχές του 60 για να βρουν δουλειές.

To  1974  γίνεται μετεγκατάσταση του χωριού Λάβα στην περιοχή Μάης στα Σέρβια λόγω της ύπαρξης κάρβουνου και της εκμετάλλευσης του.

Μετανάστες δέχθηκε η περιοχή μετά την πτώση του σιδηρούν παραπετάσματος το 1990 από τις γύρω χώρες των Βαλκανίων 

Το 1995 μετά τον ισχυρό σεισμό γίνεται η μετεγκατασταση της Καστανιάς στην περιοχή Πλατανάκια στα Σέρβια

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...