Κυριακή, Ιουνίου 28, 2015

Θεοδώρας τα τίμια λείψανα
οι πιστοί ευλαβώς ασπασώμεθα
και Χριστόν δι'αυτής ικετεύσωμεν
ίνα σώση τας ψυχάς ημών

Απολυτίκιον οσ. Θεδώρας

Παρασκευή, Ιουνίου 26, 2015

Ο Γεώργιος Κεδρηνός για τα Σέρβια

 Ο Γεώργιος Κεδρηνός είναι βυζαντινός χρονογράφος . Έζησε στο τέλος του 11ου και στις αρχές του 12ου αιώνα.

Αναφέρει την ανακατάληψη των Σερβίων του Βασίλειου Β΄ από τους Βουλγάρους. 

« Τῷ δ' ἐπιόντι πάλιν ἔτει ἄπεισι κατὰ Βουλγάρων ὁ βασιλεὺς διὰ
Θεσσαλονίκης, καὶ προσερρύη αὐτῷ Δοβρομηρὸς ὁ τῆς Βερροίας κατάρχων,
παραδοὺς καὶ τὴν πόλιν τῷ βασιλεῖ καὶ ἀνθύπατος τιμηθείς. ὁ δὲ τὰ Σέρβια
φυλάττων Νικόλαος, ὃν Νικολιτζᾶν ὑποκοριζόμενοι διὰ τὸ βραχὺ τῆς ἡλικίας
ἐκάλουν, ἐκθύμως ἀντεῖχε καὶ τὴν ἐπενηνεγμένην αὐτῷ γεγηθότως ὑπέφερε πολιορκίαν. φιλοτίμως δὲ τοῦ βασιλέως χρησαμένου αὐτῇ ἑάλω τὸ φρούριον καὶ
αὐτὸς ὁ Νικολιτζᾶς· καὶ μετοικίσας ἐκεῖθεν τοὺς Βουλγάρους ὁ βασιλεὺς Ῥωμαίους
φυλάττειν ἐπέστησε. καὶ ταῦτα δράσας ἐπάνεισι πρὸς τὴν βασιλίδα, ἐπαγόμενος μεθ'
ἑαυτοῦ καὶ τὸν Νικολιτζᾶν, ὃν καὶ πατρικιότητι ἐτίμησεν. ἀλλ' ἀβεβαίου γνώμης
οὗτος τυχών, ἐκεῖθεν ἀποδράς, ἔλαθεν ἀνασωθεὶς πρὸς τὸν Σαμουήλ, καὶ μετ' αὐτοῦ
ἐλθὼν ἐπολιόρκει τὰ Σέρβια. ἀλλὰ πάλιν ὁ βασιλεὺς ὀξὺς ἐπιφανεὶς τὴν τῆς πόλεως
ἔλυσε πολιορκίαν, δρασμῷ χρησαμένου τοῦ Νικολιτζᾶ σὺν τῷ Σαμουήλ. ἀλλ' οὐκ εἰς
τέλος διέδρα ὁ ἄπιστος· λόχῳ γάρ τινι Ῥωμαϊκῷ περιπεσὼν συνελήφθη, καὶ πρὸς
τὸν βασιλέα δέσμιος ἀχθεὶς εἰς φυλακὴν ἐνεβλήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει πεμφθείς ».


Συνεχίζει με την κατεδάφιση των τειχών απο τον στατηγό Ξιφία

« καθαιρεῖ δὲ καὶ τὰ ἐν Σερβίοις καὶ τῷ Σωσκῷ φρούρια πάντα
διὰ τοῦ Ξιφίου, καὶ εἰς ἔδαφος καταστρέφει »



Απόδοση:
Τον επόμενο χρόνο ο Βασίλειος απο την Θεσσαλονίκη εκστρατεύει εναντίον των βουλγάρων. Ο άρχοντας της Βέροιας Δοβρομήρος του παραδίδει την πόλη και λαμβάνει τον τίτλο του ανθύπατου. Τα Σέρβια απο την πλευρά των βουλγάρων τα φύλατε ο Νικόλαος που τον φώναζαν Νικολιτζάν για το μικρό του μπόι, και πρόβαλε αντίσταση και υπέφερε σφοδρή πολιορκία. Αλλά παραδόθηκε στον βασιλιά και κυρίεψε την πόλη. Τους Βούλγαρους τους σκόρπισε σε διάφορες περιοχές και έβαλε να φυλάνε την πόλη φρουρά. Και γύρισε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τον Νικολιτζά, τον οποίο τίμησε με τον τίτλο του πατρικίου. Αλλα ο Νικολιτζας είχε αδύνατη γνώμη και απέδρασε και γύρισε στον Βούλγαρο αρχηγό τον Σαμουήλ και μαζί του πολιόρκησε τα Σέρβια. Αλλά πάλι ο βασιλιάς δυνατός ξαναφάνηκε και έλυσε την πολιορκία τρέποντας σε φυγή τον Νικολάτζα μαζί με τον Σαμουήλ. Αλλά πάλι δεν μπόρεσε να ξεφύγει ο άπιστος . Έπεσε σε Ρωμαϊκό στατιωτικό σώμα και συνελήφη και τον παρουσίασαν δέσμιο στον βασιλιά ο οποίος τον έστειλε στην Κωνσταντινούπολη.

καθαίρει και τα φρούρια που βρίσκονταν στα Σέρβια και στο Σωσκό με τον Ξιφία και τα καταστρέφει μέχρι το έδαφος


Ολόκληρο το κείμενο βρίσκεται στη σελίδα:  https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/09/compendium-historiaru1a.pdf

Πέμπτη, Ιουνίου 25, 2015

Ονομαστήρια του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Σερβίων & Κοζάνης κ. Παύλου




Ανακοινώνεται ότι την Δευτέρα 29η Ιουνίου τρ. ε., εορτή των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων & Κοζάνης κ. Παύλος άγει τα σεπτά του ονομαστήρια.
Οι πανηγυρικές ιερές ακολουθίες θα τελεσθούν στον Ιερό Μητροπολιτικό και Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου ως εξής:
Την Κυριακή 28η Ιουνίου και ώρα 7.00 μ.μ. θα τελεσθεί Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας.
Την Δευτέρα 29η Ιουνίου και ώρα 7.00 π.μ. θα τελεσθούν Όρθρος και Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία.
Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος κ. Παύλος θα δέχεται τις ευχές κλήρου και λαού στον Μητροπολιτικό Οίκο - Επισκοπείο (ως τη 1.00 μ.μ. και το απόγευμα από τις 6.30 μ.μ.).



Από την Ιερά Μητρόπολη


Δευτέρα, Ιουνίου 22, 2015

ΜΟΣ-Εορταστικές- πολιτιστικές εκδηλώσεις, τιμώντας τη μνήμη της Πολιούχου των Σερβίων, Αγίας Κυριακής



Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η

     Το Δ.Σ. του Μορφωτικού Oμίλου Σερβίων «Τα Κάστρα». σας προσκαλεί στις εορταστικές- πολιτιστικές εκδηλώσεις, τιμώντας τη μνήμη της Πολιούχου των Σερβίων, Αγίας Κυριακής, από 28 Ιουνίου έως 7 Ιουλίου 2015, σύμφωνα με το πρόγραμμα:
ΠΡΟΓΡΑΜΜA
Κυριακή, 28 Ιουνίου 2015
Θεατρική παράσταση: Αντιγόνη
Υπαίθριο Θέατρο Βυζαντινών Μνημείων Σερβίων – ώρα  9.00΄ μ.μ.

Δευτέρα, 29 Ιουνίου 2015
Μουσική Βραδιά : Γελαράκης
Υπαίθριο Θέατρο Βυζαντινών Μνημείων Σερβίων – ώρα  9:00 μ.μ.

Τετάρτη,  1 Ιουλίου 2015
Συναυλία Βυζαντινής Μουσικής
Υπαίθριο Θέατρο Βυζαντινών Μνημείων Σερβίων – ώρα  9:00 μ.μ.

Παρασκευή, 3 Ιουλίου 2015
Μουσική Βραδιά με την Καλλιόπη Βέττα
Υπαίθριο θέατρο Βυζαντινών Μνημείων Σερβίων, ώρα  9:00 μ.μ.
Κυριακή 5 Ιουλίου 2015
Εκδήλωση για τα παιδιά.- Αφήγηση παραμυθιών
Υπαίθριο θέατρο Βυζαντινών Μνημείων Σερβίων, ώρα  8.30μ.μ.
Δευτέρα, 6 Ιουλίου 2015
Πανσερβιώτικη συνάντηση. Χαρούμενη γιορταστική βραδιά.
Συμμετέχουν χορευτικά τμήματα Πολιτιστικών Συλλόγων
Εξοχικό Κέντρο «Τα Κάστρα» – ώρα  9.30΄ μ.μ

Τρίτη, 7 Ιουλίου 2015
Μουσική βραδιά: Συνάντηση Χορωδιών:
Υπαίθριο θέατρο Βυζαντινών Μνημείων Σερβίων – ώρα  9:00 μ.μ.

Σημ. Eάν ο καιρός δεν το επιτρέπει, οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν: της 1 Ιουλίου στην Αγ. Κυριακή, και της 5ης και 7ης Ιουλίου στην αίθουσα του Δήμου.
Λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα μας: www.takastra.blogspot.com
Είσοδος σε όλα Ελεύθερη

Πέμπτη, Ιουνίου 18, 2015

ΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΔΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΠΟΠΟΒΙΤΣ

        
         
     Ό Δημήτριος Παπαγιαννούσης, ο μετέπειτα Διονύσιος Πόποβιτς (Popovics Dénes), είναι ο μόνος μεταξύ των Ελλήνων της Ουγγαρίας, που κατόρθωσε να φτάσει ως το υψηλότερο ιεραρχικό εκκλησιαστικό αξίωμα και να καταλάβει το θώκο τής ’Επισκοπής της Βούδας. Μέχρι τώρα Έλληνες, Σέρβοι και Ούγγροι ερευνητές(1) έχουν μελετήσει επισταμένα τη ζωή και το έργο του και έχουν γραφεί πολλά γύρω από την ποικίλη καιπλούσια δράση του. Έγραψαν λ.χ. τι ο ’Επίσκοπος έχει γεννηθεί στά Σέρβια της Μακεδονίας γύρω στα 1750 και ότι συνέχισε τις σπουδές του μετά στη γειτονική με τη γενέτειρά του πόλη Κοζάνη, όπου και διορίστηκε, ύστερα από την άποφοίτησή του, ώς διδάσκαλος.
     Τό έτος 1785 διορίζεται από τον πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως επίσκοπος στο Βελιγράδι και σε συνέχεια το 1790 στη Βούδα. Όταν έφτασε στήν Ούγγαρία ο Δημήτριος Παπαγιαννούσης, όπως ήταν φυσικό, κατείχε άψογα την ελληνική γλώσσα, αλλά δεν κατείχε καλά τη σέρβική. Σάν αναγνώριση των υπηρεσιών του και της κολοσσιαίας μόρφωσής του, το 1797, ο βασιλέας απένειμε σ' αυτόν και στον υιόν του Ευφρόνιον Ραφαήλον τον τίτλο του ευγενούς, κατατάσσοντάς τους στην τάξη των Ούγγρων ευγενών
     Στη διάρκεια της επισκοπικής του δραστηριότητας κτίστηκαν οι περισσότερες ελληνικές εκκλησίες και τα περισσότερα σχολεία στην Ουγγαρία και με τ’ όνομά του συνδέεται και το σχέδιο της σύστασης της ελληνικής Παιδαγωγικής ’Ακαδημίας στη Βούδα. Είναι ακόμα γνωστό ότι ο επίσκοπος ενίσχυσε οικονομικά πολλούς πτωχούς, καθώς και σπουδαστές. Διακρίθηκε δέ για τη θερμή συμπαράστασή του στους συμπατριώτες Έλληνες αγωνιστές της ελευθερίας, οι όποιοι ύστερα από την πρώτη τους αποτυχία στις παραδουνάβιες ηγεμονίες είχαν καταφύγει στην Ουγγαρία.
    Ό Διονύσιος Πόποβιτς πέθανε σε προχωρημένη ηλικία. Τό φθινόπωρο τού 1827, ύστερα από μια ληστρική επίθεση πού έγινε εναντίον του, φαίνεται να υπέστη σοβαρό νευρικό κλονισμό και ύστερα από μικρό χρονικό διάστημα απεβίωσε.
     Πρόσφατα πετύχαμε να ανακαλύψουμε στο αρχείο τής ούγγρικής ορθόδοξης Εκκλησίας της Βουδαπέστης μια ανακοίνωση-αγγελία, γραμμένη στην ουγγρική, ελληνική, σέρβική και ρουμανική γλώσσα,  όποια έκδόθηκε τήν ημέρα τού θανάτου του’Επισκόπου. Το έλληνικό κείμενο της αγγελίας, το όποιο παρουσιάζει καί όρισμένα τυπογραφικά λάθη,
έχει ως εξής:
     Ό Πανιερώτατος και θεοφιλέστατος ’Επίσκοπος Κύριος Διονύσιος Πόποβιτζ, της παροικίας και ’Επισκοπής της εν βούδη ενεργία επισκοπίσας τριάκοντα επτά έτη, ποιμαντικώς εν τη αυτή ’Επισκοπή των μη ηνομένων Γραικών, ζήσας δε ογδοήκοντα εννέα έτη, και εις βαθύ γήρας ελάσας της ηλικίας αυτόν, τη 27η παρόντος κατά τους ανατολικούς, εξ αδυναμίας της γήρος, εξ’ ανθρώπων εγένετο. Τή 1 /13η / του ερχομένου μηνάς μέλλει μετακομίζεαθαι και ενταφιάζεσθαι το σώμα αυτού εν τω εν Σεντανδρέα κοιμητηρίω, οπού η Έπισκισκοπική καθέδρα κατέστικεν, επομένως και τα έθημα μνημόσυνα κατά το έθος και την τάξιν τής καθ’ ημάς Ανατολικής ’Εκκλησίας εκτελεσθήσονται τη 4/16η του αυτού.
     Βούδη Ίανουάρ: 27-η 1828.

   Αν προσέξουμε, λοιπόν, το παραπάνω κείμενο της αγγελίας, που αναφέρεται στο θάνατο του επισκόπου, θα δούμε καθαρά, ότι ο 89χρονος υπέργηρος απεβίωσε στη Βούδα πάνω στο 37ο έτος της άσκησης των επισκοπικών του καθηκόντων την 8η Φεβρουάριου 1828 (27η ’Ιανουάριου) καί την 13η Φεβρουάριου (1η Φεβρουάριου) ενταφιάσθηκε στον καθεδρικό ναό τς έπισκοπής τής Βούδας. ’Από τήν παραπάνω άνακοίνωση-άγγελία, λοιπόν, δύναται να ύπολογίσουμε ότι τό έτος γεννήσεως του Διονυσίου Πόποβιτς πρέπει να είναι το 1739 και σε καμία περίπτωση το 1750, όπως υποστηρίχθηκε μέχρι τώρα από την ιστορική ερευνά. Έτσι, από την άποψη αυτή, νομίζουμε πώς δεν έπεσε και πολύ έξω ό Άνδρέας Horvath όταν τοποθέτησε το έτος γεννήσεως τοϋ Έπισκόπου τό 1736(2).
                                                                 ÖDÖN FÜVES

      1. P. Rimskij, Zivotoopisanie Dionisia ot Popovica, Pravoslavnog episkopa, «Srpski Letopis» 95 (1857) 65-84. N. Π. Δελιαλή, ’Αναμνηστική εικονογραφημένη έκδοσις Παύλου Χαρίση...,Κοζάνη 1935,σ. 109-113. Ö. F ü ν es, Pejezetek a szentendrei görögök tórténetéból (Κεφάλαια από την ιστορία των Ελλήνων στό Συίντ-Έντρε), «Antik Tanulmânyok» 8(1961) 121. Nikanor episkopBacki, Dionisije Popovic episkop Budimski, «Glasnik» 49(1968) 168-171. J. A. Papadrianos, Ένας μεγάλος Μακεδόνας Από­δημος. Εύφρόνιος Ραφαήλ Παπαγιαννούσης - Πόποβιτς «Πνευματικοί άνδρες τής Μακε­δονίας κατά τήν τουρκοκρατίαν», Θεσσαλονίκη 1972, σ. 109-116.

2. Α. Η ο r V à t h, Πώς καθρεφτίζονται οι έλληνοουγγρικές σχέσεις στά άρχεία καί στις βιβλιοθήκες τής Δυτικής Μακεδονίας, «Τό Νέον Κράτος» 4 (1940)549. 2. Άποστ. Ε. Β α κ α λ ο π ο ό λ ο υ, 'Ιστορία τής Μακεδονίας 1354-18


Παρασκευή, Ιουνίου 12, 2015

Εορτή της εκ Σερβίων Αγίας Θεοδώρας

Φωτογραφία της Κατερίνα Μαρκοπούλου.

Ανακοινώνεται ότι την Κυριακή 14 Ιουνίου 2015 εορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων της Αγίας Θεοδώρας, της καταγόμενης από τα Σέρβια Βασίλισσας της Άρτας.
Οι ιερές ακολουθίες θα τελεσθούν στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Κυριακής Σερβίων, όπου θα εκτίθεται προς προσκύνηση και τίμιο λείψανο τῆς Αγίας:
- Σάββατο 13 Ιουνίου, ώρα 7.00 μ.μ.: Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας.
- Κυριακή 14 Ιουνίου, ώρα 7.30 π.μ.: Όρθρος & Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.


Από την Ιερά Μητρόπολη

Σήμερα τα εγκαίνια της Eκθεσης στα Σέρβια - Αύριο η γευσιγνωσία



 Ανοίγει σήμερα το απόγευμα στα Σέρβια τις πύλες της η 5η Eκθεση  Τοπικών, Αγροτικών & Βιοτεχνικών Προϊόντων που θα λειτουργήσει στο χώρο του ´´Τούρκικου´´ Σχολείου. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 8:30μ.μ. ενώ θα ακολουθήσει πρόγραμμα με παραδοσιακούς χορούς από τμήματα Συλλόγων του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού.
 Για αύριο Σάββατο είναι προγραμματισμένη η εκδήλωση Γευσιγνωσίας έχοντας ως βάση τοπικά προϊόντα, στο πλαίσιο υλοποίησης του διατοπικού σχεδίου «Γεύσεις Ελλήνων Εκλεκτές», Μέτρο 421 του τοπικού προγράμματος προσέγγισης LEADER Aξονας 4 ΠΑΑ 2007-2013 της ΟΤΔ Αναπτυξιακής Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε.-ΑΝΚΟ.
 Η Eκθεση θα λειτουργήσει για πρώτη φορά στον συγκεκριμένο χώρο ενώ ήδη έχει σπάσει κάθε ρεκόρ συμμετοχής εκθετών που μέχρι αργά χθες βράδυ τοποθετούσαν τα προϊόντα τους στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του κτιρίου.

Παράλληλες Εκδηλώσεις στο χώρο της Eκθεσης
Παρασκευή 12 Ιουνίου
9:30 μ.μ. Παραδοσιακοί χοροί από τμήματα Συλλόγων του Δήμου Σερβίων - Βελβεντού

Σάββατο 13 Ιουνίου
6μ.μ. - Εκδήλωση γευσιγνωσίας στο πλαίσιο υλοποίησης του διατοπικού σχεδίου «Γεύσεις Ελλήνων Εκλεκτές», Μέτρο 421 του τοπικού προγράμματος προσέγγισης LEADER ¢ξονας 4 ΠΑΑ 2007-2013 της ΟΤΔ Αναπτυξιακής Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε.-ΑΝΚΟ.
9 μ.μ. Παραδοσιακοί χοροί από τμήματα Συλλόγων του Δήμου Σερβίων - Βελβεντού

Κυριακή 14 Ιουνίου

6μ.μ. Παιχνίδια για τα παιδιά (παντομίμα κ.α.) από την Θεατρική Ομάδα Σερβίων

Κυριακή, Ιουνίου 07, 2015

Η περιγραφή του Τούρκου Εβλιγιά Τσελεμπή για τα Σέρβια την άνοιξη του έτος 1661


…Είναι ένα θαυμάσιο κάστρο κτισμένο με πέτρα, με τριγωνικό σχήμα, βρίσκεται επάνω σε ένα μικρό χωματένιο και κωνικό λόφο. Είναι μικρό κάστρο. Στις δύο πλευρές του υπάρχουν ψηλά βουνά που κρέμονται από πάνω, επάνω στα βουνά υπάρχουν καθαρά αμπέλια. Επειδή έχει , ευχάριστο αέρα, οι κάτοικοι του είναι υγιείς. Επειδή βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας και δεν υπάρχουν οι αναγκαίες προμήθειες, δεν είναι τόσο εύπορο. Είναι δυνατόν όμως να ευημερήσει πολύ εύκολα. Μέσα στο κάστρο υπάρχουν 100 περίπου σπίτια φτωχών ελλήνων (Rum), δεν υπάρχουν όμως πυριτιδαποθήκες, κανόνια, αποθήκες και τάφροι. Μόνο στη δυτική πλευρά βλέπει κανείς να υπάρχει μια κατεστραμμένη πύλη. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο.

Όλα τα φιλανθρωπικά ιδρύματα είναι κάτω στην πόλη, υπάρχουν έξη μουσουλμανικές συνοικίες, οκτώ συνοικίες Ελλήνων (Rum) και μία εβραϊκή. Υπάρχουν 1.800 σπίτια, όλα με μορεόκηπους και αμπέλια, που βρίσκονται το ένα επάνω από το άλλο, σαν να γαντζώνονται στο βουνό του κάστρου. Είναι πέτρινα σπίτια, σκεπασμένα από επάνω ως κάτω με κεραμίδια και πλάκες, φροντισμένα και στολισμένα. Οι δρόμοι της πόλης είναι στενοί, κατηφορικοί και ανηφορικοί. 

 
Την πόλη αυτή έμπειροι έλληνες (Rum) περιηγητές την ονόμασαν Μικρή Προύσα, γιατί σαν την Προύσα όλα τα αμπέλια της έχουν Μουριές. Παράγονται χιλιάδες καντάρια μετάξι και μεταξωτή κλωστή. Στην πόλη αυτή υπάρχει έδρα εμίνη για το ζύγισμα του μεταξιού , που αποτελεί χωριστή ενοικίαση φόρων και το κλίμα της είναι ακριβώς ίδιο με της Προύσας. 

 
Έχει έξι τζαμιά για το μουσουλμανικό πληθυσμό , από όλα το τζαμί του σουλτάνου Βαγιαζήτ του Αγίου (veli) είναι ένα απλό κτίριο. Το τζαμί του βυρσοδεψείου, το τζαμί των Δερβίσηδων ((Dedeler), το τζαμί του Κηροποιού Αγά ( Mumci Aga). Εκτός από αυτά, έχει και έξι συνοικιακά μικρά τεμένη, δεν έχει μεντρεσέ και φιλανθρωπικό ίδρυμα Πτωχοκομείο. Έχει έναν τεκέ χολβέτη (δερβήσιδων ), δύο γραμματοδιδασκαλεία και μπροστά στο σεράι του Μέμη Αγά ένα λουτρό.

Έχει ένα χάνι και συνολικά εκατό περίπου καταστήματα, δεν έχει μπεζεστένι, κάθε εμπόρευμα βρίσκεται όμως σε αφθονία. Από τις αξιέπαινες τέχνες της, οι πιο πολλοί από τους κατοίκους της [κατασκευάζουν] προσόψια μπάνιου κεντημένα με σχέδια από μεταξωτή κλωστή και μπουρνούζια του μπάνιου, πετσέτες και κρόσια και λεπτό επιθυμητό ύφασμα για πουκάμισα με τις άκρες από μετάξι. Ένα πουκάμισο το βάζουν σε ένα καλάμι αιγυπτιακό και το στέλνουν δώρο για σουλτάνους από βιλαέτι σε βιλαέτι, ακόμα ένα πουκάμισο φτάνει τα δέκα δράμια, είναι επιτρεπτά υφάσματα. Επίσης περίφημα είναι τα άσπρα σεντόνια τους.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι Έλληνες(Rum) άπιστοι, οι μουσουλμάνοι της είναι λίγοι κι αυτοί έχουν λέξεις που μοιάζουν με τα ελληνικά ιδιώματα «Varmisin, gelmisin, mavro afendimisdir ve carmiz agasiumizdir». (Φθάσαμε, ήλθαμε, ο μαύρος είναι ο αφέντης μας και η ψυχή μας είναι ο μικρός μας αγάς). Τέτοιες λέξεις κάνουν.

Στα κεφάλια τους οι ραγιάδες που είναι γύρω στην πόλη αυτή , έχουν ένα είδος περίεργων και παράδοξων μεγαλοπρεπών και ακατάστατων σαρικιών. Είναι όμως ακατάστατα. Πράγματι τα κεφάλια τους είναι που χρειάζονται χτύπημα. 

 
Της πόλης αυτής οι έλληνες είναι ανώτεροι από τους μουσουλμάνους γιατί υπάρχουν θαυμάσιοι άπιστοι.

 
Όλα τα σπίτια τους, το ένα επάνω στο άλλο, βλέπουν προς τον Ιντζέ Καρά-Σου( Αλιάκμονα), που κυλά μέσα πεδιάδα που βρίσκεται προς τη βορινή και δυτική πλευρά. Είναι απαίσια σπίτια. 

 
Έχει Ελληνίδες κυράτσες, πλούσιες σε ύψιστο βαθμό, που κάθε χρόνο δίνουν δεκάτη πέντε κοντάρια μετάξι. Υπάρχουν γυναίκες [ με το όνομα] Κυρά Λένα. Αφού τριγύρισα και περιεργάστηκα και την πόλη αυτήν των Σερβίων , πήρα με ευκολία την «αγία των ζωοτροφών» (από τα χωριά), μάζεψα πολλά δώρα του Μεμή αγά και πολλών άλλων τιμημένων προυχόντων και βγήκαμε απ’ την πόλη των Σερβίων.

Το 1667-68 επτά σχεδόν χρόνια αργότερα ο Τσελεμπή ξαναεπισκέφθηκε τα Σέρβια…» …σταθμός του αρχαίου κάστρου των Σερβίων. Μείναμε πάλι μια βραδιά στο σπίτι του Μεμή Αγά και συναντηθήκαμε με όλους του παλιούς φίλους. Το πρωί ξεκινήσαμε και αφού πήγαμε τέσσερις ώρες προς το KILBE (σημείο του Ορίζοντα προς τη Μέκκα, την Ανατολή) περάσαμε σαράντα φορές με εκατό χιλιάδες δυσκολίες και κινδύνους σώοι, με τη βοήθεια του Θεού, τα στενά που λέγονται Σαραντάπορο. Σε κάθε στενό σαράντα ψυχές βγήκαν. Ο ακατάληπτος Θεός να δώσει να μην ξαναπεράσω από το στενό αυτό, γιατί στον καθένα μυρίζει ανθρώπινο αίμα. Άπιστοι που ονομάζονται «Χαιντούκ» εξολοθρεύουν τους ανθρώπους. Εδώ κάθε άνδρας χύνει αίμα, σκοτώνει και υποφέρει. Γιατί επάνω και κάτω οι δρόμοι του είναι φοβεροί και επικίνδυνοι και ολότελα δασωμένοι, είναι όλοι τόποι για ενέδρα. Σε κάθε λάκκο του χιλιάδες μάρτυρες είναι θαμμένοι, γιατί άλογο δεν περνά, ένας- ένας είναι ανάγκη να περάσει κανείς πεζός. Δόξα το Θεό, η παρουσία του αρωγού Θεού μας φύλαξε και περάσαμε σώοι. 

 Από το βιβλίο του Αθανάσιου Γ. Τσαρμανίδη
΄΄ Συμβολή στην Ιστορία των Σερβίων κατά την περίοδο 1350-1912΄΄
Εκδόσεις Μορφωτικός όμιλος Σερβίων «Τα Κάστρα»
1995

Πρώτη δημοσίευση:  http://serviotikos.blogspot.gr/2010/03/1661.html

Το βιβλίο του Εβλιγιά Τσελεμπί στα Αγγλικά : https://archive.org/stream/narrativeoftrave01evli#page/n23/mode/2up

Και : http://www.slideshare.net/pkiprovska1/book-of-travels-of-evliya-celebi

Κόσμος: Η ιστορία της περιοχής(του βιλαετίου των Σερβίων) ...

Κόσμος: Η ιστορία της περιοχής(του βιλαετίου των Σερβίων) ...: http://www.omikron.tv/ Η ιστορία της περιοχής µέσα από τα οθωµανικά κατάστιχα Του Σωκράτη Μουτίδη Τα οθωμανικά κατάστιχα του βιλαετίο...

Το όνομα των Σερβίων.


Το όνομα των Σερβίων. Συμφώνως προς το περίφημον χωρίον του Κωνσταντίνου του Προφυρογέννητου , τα Σέρβια έλαβον το όνομα απο τους Σέρβους, εις τους οποίους ο βασιλεύς Ηράκλειος (610-641) παρεχώρησε τόπον προς εκγατάσταστιν.(1) Εξ αυτών λοιπόν τα Σέρβια "έκτοτε την τοιαύτην προσηγορίαν απείληφεν". Ο Προφυρογέννητος μάλιστα προβαίνει και εις ερμηνείαν του ονόματος Σέρβοι. Κατ' αυτόν , τούτο ισοδυναμεί "τη των Ρωμαίων διαλέκτω" προς το δούλοι , δηλαδή προς το λατινικόν servi. "Ταύτην δε την επωνιμίαν έσχον οι Σέρβλοι δια το δούλοι γενέσθαι του βασιλέως Ρωμαίων".
Και ότι μεν επι των ημερών του Ηρακλείου παρεχωρήθη εις τους Σλάβους τόπος προς εγκατάστασιν είνα ίσως πιθανόν.(2)Η ερμηνεία ομως του ονόματος Σέρβια απο τους εκεί δήθεν εκγατασταθέντας υπο του Ηρακελείου Σέρβους είναι πιθανώτατα δημιούργημα του Προφυρογέννητου και των συνεργατών του. Ότι πάντως πρόκετια περί μεταγενεστέρου δημιουργήματος πιστοποιεί το γεγονός ότι το εθνικόν Σέρβοι εμφανίζεται μόλις το 9ον αιώνα.(3) Η πληροφορία εν τούτοις του Πορφυρογέννητου περι ιδρύσεως των Σερβίων επί της βασιλείας του Ηρακελειου, αλλ' όχι βεβαίως υπο των Σέρβων , απηχεί πιθανώς ιστορικόν γεγονός, όπως θα ίδωμεν κατωτέρω.

Αρχομένου του 19ου αιώνος, ο Κοζανίτης λόγιος Χαρίσιος Μεγδάνης εις ιστορικήν και τοπογραφικήν περιγραφή της Κοζάνης και των πέριξ αυτής κωμοπόλεων και χωρίων ,σωζομένην χειρόγραφον εις την Δημοτικήν Βιβλιοθήκην Κοζάνης, περιγράφων τα Σέρβια, παρέχει ιδικήν του ερμηνείαν του ονοματος των. Κατά τον Μεγδάνην , το όνομα Σέρβια παράγεται απο το λατινικό ρήμα servo(=παρατηρώ, φυλάττω). "Το όνομα Σέρβια δεν εδόθη εις αυτήν την πόλιν απο τους Σέρβους, επειδή αυτοί δεν έφθασαν έως αυτού ποτέ· ...ή αν εδίδετο απο Σέρβους έπρεπε να λέγηται Σερβία(η) και όχι Σέρβια(τα). Όθεν και είναι ευσυμπέραντον ότι να εδόθη εις αυτό απο τους Ρωμάνους(4)...και παράγεται απο το λατινικόν ρήμα σέρβο, το παρατηρώ και φυλάττω, διό και λέγεται πληθυντικώς τα Σέρβια, δηλαδή τα παρατηρητήρια και φυλακτήρια εις το να συμπεριέχη και άλλην μίαν φύλαξιν ενός στενού περάσματος ησφαλισμένου με τείχος και πύλην ως μισήν ώραν απέχοντος των Σερβίων ήδη επείπιον, επειδη ο απο Μακεδονίας εις Θεσσαλίαν αυτούθεν κοινός δρόμος διαβαίνει ή εκ του ειρημένου στενού ή διά μέσου της παλαιάς πόλεως Σερβίων· προσέτι και η πόλις διά το να ήτον κτισμένη εις υψιλήν (ούτω) τοποθεσίαν , ήταν ώς μία σκοπιά και παρατηρητήρια εις όλην την υπ' αυτήν πεδιάδα."(5)

Ο Κ. Άμαντος, αποκρούων επίσης την εκ των Σέρβων παραγωγήν του ονόματος των Σέρβιων , νομίζει , με κάποιαν ίσως πιθανότητα , ότι τούτο σχετίζεται μάλλον προς κύριον όνομα Σέρβιος (τα Σερβίου, τα Σέρβια).(6)

Όλαι λοιπόν αι απο της εποχής του Πορφυρογέννητου μέχρι σήμερον γενόμεναι προσπάθεια προς εξεύρεσιν της αρχής του ονόματος Σέρβια εις ουδέν ικανοποιητικόν οπωσδήποτε συμπέρασμα κατάληξαν . Αι δοθείσαι ερμηνείαι αυτά περιέχουν ίσως περισσότερον ή ολιγότερον αληθοφανή στοιχεία, αλλά πρόκειται μόνον περί εικασιών μη βασιζομένων επι ουδενός θετικού δεδομένου.

1.Κωνσταντινου Πορφυρογέννητου ,De administrado imperio, 152 κ.εξ., κεφ λβ΄(Bonn). Ekd.Γ. MORAVSIK-R.J.H.JENKINS.Budapest, 1949,152:"Ιστέον ότι οι Σέρβλοι, απο των αβαπτίστων Σέρβλων, των και άσπρων επονομαζόμενων, κατάγονται ,των της Τουρκίας εκείθεν κατοικούντων εις τον παρ’ αυτοίς Βοΐκι τόπον επονομαζόμενον, εν οίς πλησιάζει και η Φραγγία, ομοίως και η μεγάλη Χρωβατία, η αβάπτιστος, η και άσπρη προσαγορευομένη· εκείσε τύνυν και ούτοι οι Σέρβλοι το απ’ αρχής κατώκουν. Δύο δε αδελφών την αρχήν της Σερβλίας εκ του πατρός διαδεξαμένων , ο είς αυτών το του λαού αναλαβόμενος ήμισυ, εις Ηράκλειον , τον βασιλέα Ρωμαίων προσέφυγεν , όν και προσδεξάμενος ο αυτός Ηράκλειος βασιλεύς, παρέσχεν τόπον εις κατασκήνωσιν εν τω θέματι Θεσσαλονίκης τα Σέρβλια, α έκτοτε την τοιαύτην προσηγορία απείληφεν. Σέρβλοι δε τη των Ρωμαίων διαλέκτω ‘δούλοι’ προσαγορέυονται, όθεν και ‘σέρβυλα’ η κοινή συνήθεια τα δουλικά φησίν υποδήματα,και ‘τζερβουλιάνους’ τους τα ευτελή και πενιχρά υποδήματα φορούντας. Ταύτην δε την επωνυμίαν έσχον οι Σέρβλοι διά το δούλοι γενέσθαι του βασιλέως Ρωμαίων. Μετά δε χρόνον τινά έδοξεν τούς αυτούς Σέρβλους εις τα ίδια απελθείν , και τούτους απέστειλεν ο βασιλεύς . Ότε δε διεπέρασαν τον Δούναβιν ποταμόν , μετάμελοι γενόμενοι, εμήνυσαν Ηρακλκείω τω βασιλεί δια του στρατηγού , του τότε το Βελεγράδιον κρατούντος, δούναι αυτοίς ετέρν γήν εις κατασκήνωσιν."

2. Βλ. G . OSTROGORSKY< Geschichte des byzantinischen STaates (Byzantinisches HAndbuch,I2). 2α εκδ Munehen, 1952,85 και σημ2 .Πρβ. και Κ. Αμαντου , ΙΣτορία οτυ βυαζντινού κράτους, Ι, Αθήναι, 1939, 289 κ.εξ.

3. ΑΜΑΝΤΟΣ, ενθ'αν. όπου και η σχετική βιβλιογραφία.

4.Εννοεί τους Ρωμαίους

5. Την περικοπήν έλαβον απο την δημοσίευσιν του χειρογράφου υπο Μ. ΚΑΛΙΝΔΕΡΗ, Γραπά μηνεία απ' τη Δυτ. ΜΑκεδονία χρόνων Τουρκοκρατίας, Πτολεμαΐς, 1940,21 κ. εξ.

6. ΑΜΑΝΤΟΣ, ενθ'αν.290 και 470 κ.εξ

ΑΝΔΡΕΑ ΞΥΓΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ
ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΣΕΡΒΙΩΝ "ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ"
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1994
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...