Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 16, 2013

Οι Έλληνες ερυθροχίτωνες στη Μακεδονία.-Κατάληψη και πυρπόληση του τουρκικού χωριού Ίσβορο (Λευκόβρυση Κοζάνης).-Μάχη προς τους Τούρκους των Καραγιαννίων (Καραγιάννια Κοζάνης).-Στη Σιάτιστα.


Οι Έλληνες ερυθροχίτωνες, λοιπόν σύμφωνα με τις αφηγήσεις των ίδιων, φτάνοντας στη Λάρισα αναχώρησαν από εκεί πεζοί και κάτω από συνεχή βροχή για το Καζακλάρ (Αμπελώνα Λάρισας), Τυρνάβου και Μελούνας έφτασαν στην Τσαρίτσανη. Από εκεί περπατώντας διαρκώς κατέληξαν δια μέσου της Ελασσόνας και του Σαρανταπόρου στα Σέρβια. Η στιγμή εκείνη ήταν πολύ κρίσιμη για ολόκληρο το μακεδονικό αγώνα, εξαιτίας του γνωστού ατυχήματος της 5ης μεραρχίας στο Σόροβιτς (Αμύνταιο).Κάτω από ποιες περιστάσεις συνέβη το ατύχημα εκείνο δε μας αφορά εδώ, το γεγονός όμως είναι ,ότι κατά τις ημέρες εκείνες αταξία όχι ευχάριστη είχε επακολουθήσει στο στρατό εκείνο, σε ανησυχία βρίσκονταν οι Έλληνες κάτοικοι αυτής της περιφέρειας. Στα Σέρβια είχαν συγκεντρωθεί, κατεχόμενοι από φόβο, γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες πρόσφυγες από την Κοζάνη και τα γύρω χωριά. Εξάλλου πολλοί πρόσφυγες είχαν καταφύγει και σε αυτή την Καλαμπάκα και σε άλλες Θεσσαλικές πόλεις. Ο στρατός που βρίσκονταν στα νεοκαταληφθέντα μακεδονικά εδάφη καταγίνονταν κάτω από τη διοίκηση των αξιωματικών σε εσπευσμένη οχύρωσή τους έτσι όπως αντιταχθεί άμυνα, σε περίπτωση που κατέβαινε προς το νότο ο τουρκικός στρατός του Μοναστηρίου. Εκείνη τη στιγμή έφτασε στα Σέρβια η ελληνική φάλαγγα των ερυθροχιτώνων, αφού προχώρησε εκεί γιατί καθοδόν δεν είχε συναντήσει τον αντισυνταγματάρχη Σισίνη.

Η άφιξή της όπως και η γρήγορη ενίσχυση του ελληνικού στρατού εγκαρδίωσε αυτούς που είχαν οπισθοχωρήσει και ανύψωσε το ηθικό τους και των κατοίκων. Αφού ξεκουράστηκαν μια μέρα στα Σέρβια οι Έλληνες ερυθροχίτωνες προχώρησαν προς την Κοζάνη, όπου έφτασαν γύρω στο απόγευμα κοντά σ’ αυτή. Πήραν από εκεί οδηγό από το Αρχηγείο της Κοζάνης και βάδισαν κατά του τουρκικού χωριού Ίσβορο (Λευκόβρυση),έχοντας διαταγή να το καταλάβουν και να διανυκτερεύσουν σ’ αυτό. Το χωριό Ίσβορο είχε καταληφθεί αρχικά από τον ελληνικό στρατό και ήταν από τα πλέον επικίνδυνα, γιατί σ’ αυτό βρίσκονταν ένοπλοι Τούρκοι, από τους επιτιθέμενους εναντίων των Ελλήνων. Ο τουρκικός στρατός είχε οπλίσει τα τουρκικά χωριά με σκοπό να αντισταθούν και να επιτεθούν κατά του ελληνικού στρατού, όπως έγινε στα Καϊλλάρια (Πτολεμαϊδα) ,κατά την υποχώρηση της 5ης μεραρχίας από τη Μπάνιτσα (Βεύη) μέχρι το Σόροβιτς (Αμύνταιο) στην Κοζάνη.

Οι Έλληνες ερυθροχίτωνες αφού βάδισαν κατά του Ίσβορου βρήκαν τους τούρκους χωρικούς ένοπλους και έτοιμους να τους επιτεθούν. Ο χότζας του χωριού είχε ανεβεί στο μιναρέ και παρότρυνε τους Τούρκους να κινήσουν ιερό πόλεμο κατά των απίστων, όπως άκουσε αυτό ένας από τους σαλπιγκτές των ερυθροχιτώνων, που γνώριζε την τουρκική γλώσσα. Οι Τούρκοι χωρικοί υποδέχθηκαν τους Έλληνες ερυθροχίτωνες με πυροβολισμούς και αυτοί ανταπάντησαν σ’ αυτούς. Από το φανατισμό και την εμμονή των Τούρκων χωρικών η μάχη είχε διάρκεια όλη τη νύχτα μέχρι το πρωί, όταν και νίκησαν θριαμβευτικά οι ερυθροχίτωνες .Στη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκαν αρκετοί Τούρκοι χωρικοί, πολλοί πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Η καταστροφή του επαναστατημένου χωριού επιβάλλονταν πλέον από αυτή την ανάγκη της άμυνας του ελληνικού στρατού και οι ερυθροχίτωνες το πυρπόλησαν εξολοκλήρου. Κατά πάσα πιθανότητα στο χωριό βρίσκονταν μεγάλες αποθήκες πυρομαχικών, γιατί για πολλές μέρες κατόπιν ακούγονταν εκπυρσοκροτήσεις, προερχόμενες από τα πυρομαχικά που καίγονταν.

Οι κάτοικοι της Κοζάνης και των γύρω χωριών χαιρέτησαν πανηγυρικά την καταστροφή του τουρκικού χωριού Ίσβορο, γιατί αυτό αποτελούσε διαρκή φόβο για τους χριστιανούς γύρω και ήταν επικίνδυνη ενέδρα για τον ελληνικό στρατό. Στις εκκλησίες ψάλθηκαν δοξολογίες για την καταστροφή της εχθρικής εκείνης φωλιάς. Μετά από αυτή την επιτυχία οι ερυθροχίτωνες επέστρεψαν στην Κοζάνη, όπου ξεκουράστηκαν για μια μέρα.

Τότε αντικαταστάθηκε από τον Αρχιστράτηγο Διάδοχο ο μέραρχος της 5ης μεραρχίας Δημήτριος Ματθαιόπουλος, συνταγματάρχης του μηχανικού, με το Στέφανο Γενάδη όμοια συνταγματάρχη του μηχανικού και διατάχτηκε το σώμα των Ελλήνων ερυθροχιτώνων να κανονίσει τη θέση του σε σχέση με τα τακτικά σώματα του ελληνικού στρατού. Το σώμα λοιπόν των 1200 ερυθροχιτώνων αποτέλεσε μέρος μεικτού αποσπάσματος από ερυθροχίτωνες, ευζώνους, πεζικού και πυροβολικού,κάτω από τη διοίκηση του αντισυνταγματάρχη Ηπίτη.

Από την Κοζάνη οι ερυθροχίτωνες διατάχθηκαν την 4η Νοεμβρίου να μεταβούν στη Σιάτιστα. Το σώμα από την Κοζάνη στη Σιάτιστα πέρασε από τη μέση των χωριών που ονομάζονται Καραγιάννια, από τα οποία οι κάτοικοι κατείχαν διάφορα σημεία, που δέσποζαν στο αμαξιτό δρόμο, του οποίου αποκατέστησαν τη συγκοινωνία με την καταδίωξη αυτών των χωρικών.

Ιδιαίτερα όμως ο δεύτερος λόχος της φάλαγγας των ερυθροχιτώνων, αποτελώντας την ημέρα εκείνη την οπισθοφυλακή και διοικούμενος από τον Υπολοχαγό Μ. Σακορράφα και τους ανθυπολοχαγούς Θ. Μανζουράνη, Ιωάννη Θεοφιλάκη και Κωνσταντίνο Γερακάρη, υπέστησαν αιφνιδιαστική επίθεση κοντά στα Καραγιάννια από σώμα τριακοσίων τουρκαλβανών, οπλισμένων με όπλα Μάουζερ, οι οποίοι είχαν καταλάβει τις λοφοσειρές εκατέρωθεν των Καραγιαννίων, που δέσποζαν στο δρόμο αυτό. Επίσης οι Τούρκοι χωρικοί πυροβολούσαν από τα σπίτια. Η μάχη κράτησε για τρεις ώρες περίπου, όταν μετά από κυκλωτική κίνηση των ερυθροχιτώνων διασκορπίστηκαν οι τουρκαλβανοί, άλλοι τράπηκαν από τη μια μεριά από τα δεξιά ,άλλοι από την άλλη προς τα αριστερά προς την πεδιάδα πίσω από τους λόφους. Στη διάρκεια της μάχης αυτής τραυματίστηκε από τους ερυθροχίτωνες ο λοχίας Νικόλαος Μπούχαλης, καφεπώλης Αθηνών, ο δεκανέας Θωμόπουλος φοιτητής και δυο οπλίτες: ο Παπαδημητρόπουλος και κάποιος άλλος.

Στη Σιάτιστα έφτασε το σώμα των ερυθροχιτώνων γύρω στο απόγευμα της 4ης Νοεμβρίου 1912 ,την πρώτη μέρα της μάχης που έγινε εκεί, στη διάρκεια της οποίας έπεσαν πολλοί, μεταξύ των οποίων ο Καπιτσίνης και ο Χατζηγιαννάκογλου. Εξαιτίας του σκοταδιού που ήρθε το σώμα δεν πήρε μέρος στη μάχη.

Είχε προηγηθεί το πρωί από την Κοζάνη, αφού ανέβηκε σε αμάξι ο αρχηγός Ρώμας, ακολουθούμενος από μερικούς αξιωματικούς και κάποιους οπλίτες συνολικά 18.Κατόρθωσε ο αρχηγός και πήρε μέρος στη μάχη με τους λίγους κάτω από τις διαταγές του άντρες.

Τη δεύτερη μέρα παρατάχτηκαν για μάχη ,αλλά αυτή ματαιώθηκε εξαιτίας της ξαφνικής υποχώρησης των Τούρκων που ήταν κάτω από τη διοίκηση του Μεχμέτ πασά. Η ελληνική παράταξη είχε μπροστά της το Μεχμέτ πασά που διέθετε 2000 στρατιώτες και δυο πυροβόλα. Η παράταξη των ελληνικών στρατευμάτων έγινε σύμφωνα με τις υποδείξεις του επιτελάρχη των ερυθροχιτώνων Δημητρίου Μπαρδοπούλου ,αφού συνεννοήθηκε και με τους λοιπούς σωματάρχες: το Νικόλαο Κλαδά λοχαγό του πυροβολικού και το Δημήτριο Σαραντόπουλο υπολοχαγό που διοικούσε δυο λόχους πεζοναυτών οπλισμένους με Γκρα και το Μεσσάλα λοχία της Σχολής Ευελπίδων που διοικούσε δυο πυροβόλα.

Τα πυροβόλα είχα πάρει διαταγές να πλησιάσουν πάνω στην κορυφογραμμή αριστερά από το δρόμο που οδηγούσε από τη Σιάτιστα στη Λιαψίστα (Νεάπολη Βοΐου Κοζάνης) και αφού πήραν τις θέσεις τους όλα τα σώματα κλήθηκε από τον κόμη Ρώμα ο Αντισυνταγματάρχης Ηπίτης ως αρχηγός του αποσπάσματος να αναλάβει να διευθύνει τη μάχη και να διατάξει την έναρξη του πυρός. Ο Ηπίτης πήγε εκεί αλλά αμέσως κατάλαβε μετά από πολύ γρήγορη αναγνώριση , ότι ο Μεχμέτ πασσάς είχε τραπεί σε φυγή μαζί με τα στρατεύματά του. Έτσι τα σώματα αποσύρθηκαν στην επισταθμία και παρέμειναν μόνο τα τμήματα προφυλακών.

http://www.newsnow.gr/article/505827/efialtis-me-tis-eispraktikes-akoma-kai-meso-tou-Facebook.html


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...